Groot eerbetoon Hitchcock in EYE en op televisie
Hij is al ruim 34 jaar dood maar geldt nog steeds als een huishoudnaam van de eerste orde: Alfred Hitchcock (1899-1980). Vanaf deze week eert EYE de iconische regisseur met een groot retrospectief getiteld The Hitchcock Touch. De VPRO zendt vier klassiekers uit en NPO Doc een documentaire over the master of suspense.
Wat het EYE-retrospectief zo bijzonder maakt is dat de eerste negen, stomme films van Hitchcock in het programma zijn opgenomen. Niet eerder waren deze onlangs gerestaureerde films te zien in Nederland. The Pleasure Garden, Hitchcoks debuut uit 1925, is er daar eentje van. Die eerste film bevatte alle ingrediënten die later onlosmakelijk verbonden zouden raken met het werk van de Britse filmmaker: wenteltrappen, blondines, Freudiaanse ondertonen en gluren door verrekijkers. In opvolger The Lodger: A Story of the London Fog (1926) over een Jack the Ripper-achtige moordenaar laat Hitchcock voor het eerst zijn talent voor spanningsopbouw zien. En in Champagne (1928) en The Farmer’s Wife (1928) komt zijn gevoel voor humor naar voren.
Geen retrospectief is natuurlijk compleet zonder de greatest hits. En die ontbreken in EYE dus ook niet. Het gaat om de erkende meesterwerken uit de jaren dertig, veertig en vijftig zoals The Lady Vanishes, Spellbound en — uiteraard — Vertigo, dat in 2012 door de redactie van Sight and Sound nog werd uitgeroepen tot ‘beste film aller tijden’. Ook worden er juweeltjes van later datum vertoond, zoals de politieke thriller Torn Curtain (1966) en Frenzy (1972), dat algemeen beschouwd wordt als zijn laatste grote werk.
Naast die mijlpalen uit de filmcanon bevat het ruim 45 titels tellende programma ook een hoop onbekends. Zoals bijvoorbeeld vijf ondergewaardeerde en zelden vertoonde films die Hitchcock maakte gedurende zijn Amerikaanse periode (de regisseur liet zich in 1956 naturaliseren tot Amerikaan maar keerde in 1972 terug naar Groot-Brittannië). Het gaat om Saboteur, Lifeboat, The Paradine Case, I Confess en The Wrong Man.
Ook opmerkelijk is de documentaire German Concentration Camps Factual Survey. Hitchcock was in 1945 als adviseur betrokken bij de totstandkoming van deze uit zes delen bestaande film over de verschrikkingen van Bergen-Belsen, Dachau, Buchenwald en andere concentratiekampen. De filmblikken hebben sindsdien in het depot van het Imperial War Museum gelegen. De politiek vreesde dat de heftige beelden een averechts effect zouden hebben op de wederopbouw van Duitsland en hield ze op de plank. Pas nu is de film gerestaureerd en wordt hij voor het eerst in z’n geheel vertoond — het Amerikaanse PBS zond in 1985 al fragmenten uit. De officiële première staat gepland voor 2015 maar op 28 september vindt een vertoning plaats in EYE, die wordt ingeleid door dr Toby Haggith, conservator van het Imperial War Museum.
Het grote Hitchcock-eerbetoon omvat verder nog lezingen, door live muziek omlijste voorstellingen, vertoning van bijzondere trailers en zelfs een stoomcursus ‘Hitchcock in vijf stappen’ onder leiding van UvA-docenten. Maar ook wie thuis blijft kan zijn shot suspense krijgen. Documentairekanaal NPO Doc vertoont van 24 tot en met 30 juli de documentaire Hitchcock, Selznick and the End of Hollywood van regisseur Michael Epstein. VPRO zendt vier klassiekers uit: North by Northwest (25 juli), Dial M for Murder (1 augustus), Vertigo (8 augustus) en Rear Window (15 augustus).
Edo Dijksterhuis