Gondry gaat autobio

Fijne start van het grootste Duitse kinderfilmfestival

Je moet wel Michel Gondry heten om te bedenken dat twee jongens op pad gaan in een zelfgebouwde auto die sterk lijkt op een zomerhuisje met grasmaaimotor. Het Schlingel kinderfilmfestival in de Duitse stad Chemnitz had de goede ingeving om Gondry’s Microbe et Gasoil als openingsfilm te kiezen. Al is natuurlijk de vraag of we het wel een kinderfilm moeten noemen.

Misschien is Microbe et gasoil een tussendoortje van Gondry (The Science of Sleep, Be Kind Rewind), maar het is wel aangenaam ongecompliceerd na het wisselend ontvangen surrealisme van L’écume des jours. Een soort Gondry-naturel misschien. Dat heeft allicht te maken met het feit dat het autobiografisch geïnspireerd is, vooral in het begin. Microbe is de bijnaam van de veertienjarige Daniel, die zo schriel is uitgevallen dat hij soms voor een meisje wordt aangezien. Theo, nieuw op school, wordt Gasoil genoemd omdat hij dol is op knutselen in de garage. Slim en tamelijk zelfverzekerd, is hij toch net zo’n buitenstaander als Microbe. Voor elkaar zijn ze de vrienden die ze lang hebben moeten missen. Ze hebben even vieze handen: de een van de smeerolie, de ander van de verf waarmee hij als aankomend kunstenaar veelbelovend in de weer is. Ook de porno die hij als beginnend, en nog niet heel succesvol masturbeerder gebruikt, tekent hij zelf. De vraag rijst al snel wie van de twee nu Gondry zou kunnen zijn. Misschien wel allebei.

Vergeleken met veel van Gondry andere films is dit tamelijk realistisch, maar het heeft wel precies die licht absurde invallen, die mengeling van serieus, naïef en excentriek die de juiste Gondry-toon zet. Met een prettig soort achteloosheid en weinig respect voor conventionele verhaalopbouw neemt het de kijker als het ware mee in het hoofd van de twee jongens. Twee met hun eigen, niet helemaal aangepaste logica redenerende pubers, ergens in dat zorgeloze, zorgwekkende en toch ook wel benijdenswaardige niemandsland tussen kind en volwassene. Emotioneel realistisch, maar vooral tijdens de tocht met het rijdende tuinhuisje ook met dwarse, droomachtige invallen.

Een wereld die, als de ouders te veel in hun eigen wolken of tragiek vertoeven, dan maar op eigen kracht moet worden verkend. Met eigen oplossingen voor de brandende levenszaken. Zoals meisjes, rugbybendes en Koreaanse kapperszaken die ook massage beloven. En manieren om minder op een meisje te lijken. Dat rijdende tuinhuisje is dan iets wat alles prachtig in één beeld samenvat. Een coming-of-age-film die recht doet aan de verwarring zoals die door de twee jongens zelf wordt beleefd. Zonder dat alles een oplossing heeft en met een wonderlijk melancholieke ontknoping.

Fijn dus dat ik daar als fan van Gondry direct al tegenaan liep bij mijn bezoek aan het Schlingel-festival in Chemnitz, het grootste kinderfilmfestival in Duitsland dat nu zijn twintigste editie viert, met 156 films (ook kort en animatie) in een viertal competities. Vanuit Nederland tref ik alleen Wiplala (competitie) en Code M (Panorama), wat me een beetje magere vertegenwoordiging lijkt. Een flink aantal titels zal binnenkort ook op Cinekid te zien zijn. Een belangrijk verschil is overigens dat waar Cinekid ook televisie en nieuwe media enthousiast omarmt, Schlingel (wat zoveel betekent als ‘bengel’) zich nog standvastig (of zo u wilt traditioneel) op film concentreert. Educatie heeft men hoog in het vaandel staan. Talloze schoolklassen vullen onder schooltijd de goed gevulde zalen. Inderdaad, je kan niet jong genoeg met Gondry beginnen.

Leo Bankersen

Het Schlingel Internationales Filmfestival in Chemnitz vindt plaats van 5 t/m 11 oktober.