Filmen op de planeet van de slak

Samen met The Ambassador en Bad Weather is het Zuid-Koreaanse Planet of Snail genomineerd voor de prijs voor beste lange documentaire op het IDFA. De film gaat over een man die zowel doof als blind is. "Pas als je zijn hand aanraakt, besta je voor hem," vertelt regisseur Seung-Jun Yi.

Een lamp verwisselen: voor de meeste mensen is het een klusje van hoogstens een paar minuten. Young-Chan, het hoofdpersonage uit de IDFA-documentaire Planet of Snail, is er een uur mee bezig. Hij is zowel doof als blind. Toch moet hij de lamp indraaien, omdat zijn vrouw Soon-Ho door haar groeistoornis niet bij het plafond kan.

Nog zoiets: een hand geven. "Als wij elkaar de hand schudden, voelen we niets," zegt regisseur Seung-Jun Yi. "Maar voor Young-Chan is aanraking het enige middel om contact te maken met de wereld. Pas als je zijn hand aanraakt, besta je voor hem. Als hij je aanraakt, voelt het ook heel anders dan wanneer anderen dat doen. Zijn handen zijn heel zacht en teder."

Geluid
Young-Chan beweegt zich tussen de aardbewoners, maar leeft in feite op zijn eigen planeet. Het is de planeet van de slak, die alles twintig keer langzamer doet en volledig van zijn voelsprieten afhankelijk is. Met zijn documentaire wil Yi een indruk geven van hoe het leven op die planeet moet zijn. Het is voelbaar in het lage tempo van de montage, maar vooral in het sound design.

In een aantal scènes is een deken van vervorming over het natuurlijke geluid gelegd. Het suggereert een benadering van wat Young-Chan feitelijk hoort, maar dat is niet het geval, vertelt Yi. "Young Chans manier van horen is anders dan de onze. Zijn doofheid bestaat eruit dat hij geen onderscheid kan maken tussen verschillende geluiden. Wat hij hoort, is onmogelijk na te bootsen. Dat hebben we dus niet eens geprobeerd."

In plaats daarvan wilde Yi in het geluid het gevoel van Young-Chans doofheid benaderen. De Finse sound designer vroeg naar handvaten voor het basisgeluid. "Ik vertelde hem dat Young-Chan zichzelf vaak met een astronaut vergelijkt, en dat hij zich het meest op zijn gemak voelt wanneer hij zwemt. De sound designer is vervolgens uitgegaan van ruimte- en onderwatergeluiden. Ik ben erg tevreden over het geluid dat hij heeft gecreëerd."

Isolement
Door anderen inzicht te bieden in de Planet of Snail wil Yi helpen om de positie van Young-Chan en zijn lotgenoten te verbeteren. In Zuid-Korea is de aanwezigheid van een gehandicapte in het gezin vaak nog reden voor schaamte. Er wordt amper naar doofblinden omgekeken, zegt Yi. "Young-Chan werd door zijn familie behandeld als giftig eten. Daardoor haatte hij als tiener de wereld en de mensen."

Pas door zijn huwelijk met Soon-Ho is dat langzaam beter geworden. "Net als de kleine prins in het sprookje verlaat Young-Chan zijn planeet tegenwoordig voor bezoekjes aan aarde," vertelt Yi. "Hij wil nu juist heel graag contact maken. Ik hoop dat hij door Planet of Snail beroemd wordt in Zuid-Korea. Door de doofblinden een gezicht te geven, kan hij ervoor zorgen dat hun isolement wordt doorbroken."

Erik Schumacher