Filmcollectief maakt documentaire over Occupy Amsterdam

Occupy begon in september 2011 op Wall Street: protest tegen roofkapitalisme, milieuterrorisme en egoïsme, een pleidooi voor een betere wereld. Een maand later waaide Occupy over naar Nederland, waar onder andere het Beursplein werd bezet met een tentenkamp. Een collectief van vijf filmmakers maakte er een documentaire over: Don’t Shoot the Messenger.

Aliona van der Horst en Hens van Rooy waren er vanaf dag 1 bij. Van der Horst zag meteen stof voor een documentaire, een registratie van een historisch belangrijk moment. Maar ze realiseerde zich ook dat het haar dat in haar eentje niet zou lukken. Dus vroeg ze Suzanne Raes, Sanne Rovers en Yan Ting Yuen om met Van Rooy en haar mee te doen. Het collectief Docmakers was geboren.

‘We zijn er gewoon meteen ingedoken’, vertelt Yuen, die volgens de anti-hiërarchische geest van Occupy geen woordvoerder wil worden genoemd. ‘Tijdens het IDFA zijn we constant heen en weer gerend tussen premières en het tentenkamp. Het was geëngageerd, intuïtief en enthousiast. We hadden het gevoel dat er iets echts gebeurde in onze eigen stad. Alles kwam bij elkaar.’

Het Mediafonds en NCRV schaarden zich achter het project, hoewel de uitkomst allerminst zeker was. Yuen: ‘Meestal is een documentaire een terugblik of een reconstructie. Maar wij zaten middenin de actie. Don’t Shoot the Messenger is registratie en reflectie ineen.’

Research en draaiproces vermengden zich in deze ad-hoc werkwijze. De keuze voor de vier uiteindelijke hoofdpersonen van Don’t Shoot the Messenger ontstond net zo organisch. ‘Het moesten wel echte volhouders zijn, die er iets voor opofferden’, zegt Yuen. ‘En ze moesten natuurlijk niet voortijdig afhaken.’

Werken als collectief was wel even wennen, geeft Yuen toe. ‘We zijn allemaal gewend om als filmmakers dictatoriaal te werken. Natuurlijk nam altijd iemand het voortouw, maar dat wisselde en niemand was de absolute baas. De complete crew staat dan ook op de aftiteling als maker.’

Een nadeel van werken op die manier is dat het niet altijd even efficiënt is. ‘Er wordt heel erg veel overlegd. Je moet vijf keer zoveel praten, vergaderen, mailen. Maar het voordeel is dat je een veel directere input hebt van een groot klankbord. Ik zou het zelf best nog een keer zo willen doen, maar dan met iets meer structuur.’

De bezetting van het Beursplein eindigde op 24 maart 2012 maar op internet leeft de geest van Occupy verder. Docmakers zit inmiddels in de montage. Zij hopen Don’t Shoot the Messenger op tijd klaar te hebben voor het Nederlands Filmfestival. Over pop-up previews op zomerfestivals wordt nog nagedacht.

Edo Dijksterhuis