Film Tinkebell over uitgezette Afghaan te zien in De Balie

Tinkebell weet hoe ze aandacht moet genereren. Met haar zoektocht naar de Afghaanse Tamana, die haar uitgezette vader achterna reist, wist de kunstenaar met de eeuwige roze bril een bescheiden mediastorm en Kamervragen op te roepen. Vandaag is in De Balie de ruwe versie te zien van de film Do It Yourself, die zij maakte naar aanleiding van haar missie.

Het verhaal begint op 3 januari van dit jaar als Tinkebell een email ontvangt waarin te lezen valt dat een Afghaanse man, na achttien jaar in Nederland te hebben gewoond, pardoes is uitgezet. De reden is een ambtsbericht uit 2000, opgemaakt in Pakistan, waarin staat dat iedereen die ooit voor de Afghaanse overheidsorganisaties KHaD of WAD heeft gewerkt, feitelijk een oorlogsmisdadiger is. De Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) heeft daar het etiket 1F (vermeend oorlogsmisdadiger) voor en dat krijgt de betreffende Feda Amiri dan ook opgeplakt. Amiri wordt op het vliegtuig naar Kabul gezet en verdwijnt vervolgens spoorloos. De familie is radeloos en de 23-jarige dochter Tamana besluit hem te gaan zoeken.

Tinkebell reist de dochter achterna om het onrecht met eigen ogen te zien en onder de aandacht van de pers te brengen. Tinkebell — echte naam: Katinka Simonse — heeft een talent voor publiciteit. Het kunstproject waar zij landelijke bekendheid mee verwierf behelsde het doden, villen en tot handtas ombouwen van haar kat. Het zorgde voor een lawine aan hatemail en flink wat storm op de pagina’s van kranten en tijdschriften. Hetzelfde geldt voor de 95 hamsters die ze in 2008 losliet in hamsterballen tijdens een galerieopening. Het gaat de kunstenaar naar eigen zeggen vooral om discussie los te maken, maar de beschuldigingen van sensatiezucht zijn niet van de lucht. Tot haar recente projecten behoort het publiekelijk bekendmaken van haar sterilisatie om de het dreigend tekort aan fosfaat op de politieke agenda te zetten.

In haar wekelijkse column in Trouw volgde Tinkebell het nieuws over Amiri’s uitzetting op de voet. Toen Tamana haar vader achterna reisde waren er diverse correspondenten die probeerden haar te volgen, maar die pogingen mislukten. En dus deed Tinkebell het maar zelf. Samen met cameraman Eric Feijten boekte ze een ticket naar Kabul en spoorde Tamana op. Geheel tegen de verwachting in vond die haar verloren gewaande vader. Of dit allemaal miraculeus was en of de uitzetting wel of niet terecht was — daar zijn de meningen over verdeeld. Wie Tinkebells kant van de zaak wil zien, kan in ieder geval om 16 uur terecht in De Balie.

Edo Dijksterhuis