Europese Commissie wil betere distributie Europese films
Europese films hebben een te kleine verspreiding buiten de thuismarkt, vindt de Europese Commissie. In een deze maand gepresenteerde filmstrategie wordt onder meer gesteld dat er te weinig geld wordt besteed aan marketing en dat de release windows ruimere verspreiding via VOD tegenhouden. Ook werd er gepleit voor de oprichting van een European Film Forum.
Er worden in Europa veel meer films gemaakt dan in de VS en Canada, en dat aantal groeit ook nog eens. Kwamen er in 2008 aan deze kant van de oceaan 1159 films uit, drie jaar later waren dat er al 1336. In de VS en Canada ging het aantal van 773 in 2008 naar 818 in 2011. De Amerikaanse producties werden echter veel breder gedistribueerd en halen ook meer omzet. In 2012 waren Europese films binnen Europa goed voor 62,52% van het aanbod maar haalden ze slechts 32,9% van de omzet. Niet meer dan 8% van de films die hier gemaakt worden krijgt een vertoning buiten de grenzen van het eigen continent.
Potentie voor groei is er zeker wel, stelt de Europese Commissie in het document met de titel De Europese film in het digitale tijdperk. Maar die moet vooral gezocht worden buiten de bioscopen. Cinemabezoek is al jaren stabiel, maar tv, DVD en VOD zitten in de lift. Op de reguliere tv-kanalen was in 2011 van de 122.000 uitgezonden speelfilms zo’n 41% van Europese makelij.
In het document worden een paar redenen geïdentificeerd voor het prestatieverschil tussen Europese en Amerikaanse films. De eerste reden is heel simpel: geld. Terwijl in Groot-Brittannië de begroting van een gemiddelde productie 10,9 miljoen euro is, in Frankrijk en Duitsland 5 miljoen euro en in Hongarije zelfs maar 300.000 euro, wordt in de VS een gemiddelde film gemaakt met 15 miljoen dollar. En als we het over een major production hebben dan gaat dat getal zelfs naar 106,6 miljoen dollar. Van dat bedrag wordt 35,9 miljoen dollar besteed aan marketing. Ook een flink verschil als je bedenkt dat Europese filmfondsen, die vooral gericht zijn op productie, op de begroting 8,4% hebben gereserveerd voor distributie en 3,6% voor promotie (cijfers van 2009).
Volgens de Europese Commissie weten de Europese films hun doelgroepen niet te bereiken. Dat komt door te weinig marketing, de noodzaak het publiek meer op te voeden zodat ze de doorgaans ingewikkelder Europese films snapt, maar ook doordat er op filmacademies te weinig aandacht is voor commercie. En — daar hamert de Commissie al jaren op — het systeem van release windows staat een efficiëntere, bredere verspreiding van films in de weg. Het was dit laatste punt waarop de UNIC, de Europese belangenorganisatie van filmvertoners, meteen reageerde. De Union Internationale de Cinémas verzet zich met hand en tand tegen het afbreken van de release windows en noemde de experimenten van de Commissie met gelijktijdige release in theater en op VOD ‘zonder enig bewezen grond’.
Het laatste woord zal hier nog niet over gesproken zijn. Als het aan de Europese Commissie ligt zal dat gebeuren binnen een officieel gremium: het European Film Forum. Wanneer dit nieuwe orgaan van start moet gaan en wie er allemaal zitting in hebben is nog niet duidelijk.
Edo Dijksterhuis