Erfgoed videokunst gepresenteerd in vijf sessies

Dat LIMA in Amsterdam een geweldige schat aan videokunst beheert, zo’n tweeduizend werken daterend van de jaren zestig tot heden, weten niet veel mensen. Vorig jaar maakte het instituut een begin met de publieke ontsluiting. Vanavond vindt het eerste deel plaats van een nieuwe serie verkenningen door de collectie.

Videokunst — in deze post-VHS-tijden ook wel time based media of media art genoemd — is een veelkoppig monster. Het ontstond vijftig jaar geleden als reactie op de sterk opkomende televisiecultuur. Kunstenaars gingen aan de haal met tv-sets en primitieve computers en vervormden, becommentarieerden en manipuleerden beelden van dominante tv-stations. In de jaren zeventig richtten performancekunstenaars hun videocamera’s op zichzelf en deed expliciete politiek haar intrede. Technologische vooruitgang zorgde ondertussen voor een totaal nieuwe esthetiek.

De reis door het videokunst erfgoed vindt bij LIMA plaats aan de hand van thema’s. Vanavond wordt het spits afgebeten door Eric de Bruyn, docent aan de Universiteit van Leiden, die praat over activisme. Hij trapt af met twee excerpten van Nam June Paik, de grootvader van de videokunst. Logischerwijs is er nogal wat werk uit de jaren zeventig vertegenwoordigd, de tijd waarin Timothy Leary’s softe ’turn on, tune in and drop out’ plaats had gemaakt voor ‘Johnson moordenaar’. Maar er zijn ook een paar recentere werken vertegenwoordigd. Zoals Oops Wrong Planet van Anouk de Clerq, schijnbaar een registratie van een planeet ver weg waarmee gecommuniceerd kan worden maar toch ook weer niet. Of de 2009-versie van Olivier Laric’s Versions, een doorlopend project over beeldhiërarchie.

Na vanavond worden er nog drie avonden georganiseerd. Op 23 juni gaat Frédérique Bergholtz (If I Can’t Dance I Don’t Want To Be Part Of Your Revolution) in op het fenomeen performance. Na de zomerstop vertellen filmmakers Quirine Racké en Helena Muskens op 15 september over de relatie tussen videokunst en cinema. Een maand later, op 13 oktober, gaat kunstenaar en Rietveld Academie-docent Robert Jan Leegte in op de medium specifieke eigenschappen van videokunst. Op 1 december wordt bij wijze van afsluiting een avond georganiseerd met nieuwe aanwinsten van LIMA.

Edo Dijksterhuis