‘Eigenzinnige’ lichting nieuwe filmmakers studeert af

Nederland is elf regisseurs, tien producenten, zes cameramensen, vier editors, drie scenaristen, zes productiedesigners, zeven geluidontwerpers en acht visual-effectsontwerpers rijker. Lichting 2011 van de Nederlandse Film en Televisie Academie studeerde deze week af. De aangekondigde bezuinigingen in de filmsector zijn voor de studenten een domper op de feestvreugde.

Bij het afstuderen aan de filmacademie hoort een extra stressfactor: er zijn niet veel opleidingen waarvan de eindexamenprojecten in de landelijke pers besproken worden. De kranten zijn dit jaar gematigd positief. Peter de Bruijn roemt in NRC Handelsblad de ‘eigenzinnige en open blik’ die uit de films spreekt. Hij wijst op de experimenten met genres als horror, romantische komedie en fantasy. Die zijn ook andere critici opgevallen. Bor Beekman stelt in de Volkskrant vast dat arthouse onder de studenten aan populariteit heeft ingeboet. Kritiek is er vooral op de dramatische kracht van de fictiefilms. Het strengst is Jos van der Burg in Het Parool. ‘De meeste eindexamenfilms vallen op door de matige uitwerking van aardige ideeën,’ schrijft hij.

De Nassensteinprijs voor de beste fictiefilm ging dit jaar naar Geen weg terug, een asieldrama van Shariff Korver. Anne-Marieke Graafmans viel dubbel in de prijzen met zowel de VPRO-Documentaireprijs als de NCP Holland Publieksprijs. Haar film Als ik jou niet had is een ontroerend portret van twee oudere Amsterdammers die samen het verlies van hun kinderen verwerken.

Graafmans is stomverbaasd over het succes van haar film. "Het kwam echt als een totale verrassing," vertelt ze schor op de ochtend na het eindexamenfeest. "Ik had tijdens het filmen al wel het gevoel dat we best een mooi verhaal aan het vertellen waren. Maar ik verwachtte eigenlijk de kritiek dat het een te simpel verhaal is, te klein verteld. Het is ongelooflijk gaaf als je film zo gewaardeerd wordt door de jury en het publiek."

De afgelopen week sprak Graafmans al met verschillende geïnteresseerde producenten. De komende tijd is ze van plan om "heel veel koffie te gaan drinken". Maar de bezuinigingen in de filmsector maken haar toekomst onzeker. "Natuurlijk maak ik me zorgen of ik films kan gaan maken," zegt ze. "Ik vraag me heel erg af wie met deze bezuinigingsmaatregelen nog geld wil stoppen in beginnende filmmakers. Ik heb zelf naast het filmmaken een goede baan in de zorg. Maar voor veel van mijn medestudenten is film het enige vak waarin ze hun geld kunnen verdienen. Dat wordt heel erg moeilijk, omdat er veel te veel in gesneden wordt."

Erik Schumacher