Eerste festival met louter Palestijnse films

De twee bekendste Palestijnse filmregisseurs, Hany Abu Assad (van het Oscar-genomineerde Paradise Now) en Elia Suleiman, hebben een Nederlands paspoort. De eerste internationaal geproduceerde Palestijnse speelfilm, Curfew (1994), beleefde z’n wereldpremière in Nederland. Maar een festival voor Palestijnse films hadden we nog niet. Daar komt dit weekend verandering in. In Desmet Studio’s en Crea wordt de eerste editie van het Palestinian Film Festival Amsterdam gehouden.

Het programma van de debuuteditie is bescheiden — zes speelfilms en één korte film — maar actueel: alle titels dateren van 2012-2014. De diversiteit valt op. My Love Awaits Me by the Sea is een poëtische, met animatie gelardeerde documentaire van Mais Darwazah, die voor het eerst in haar leven terugkeert naar het land van haar vader. When I Saw You speelt zich af in 1967 en heeft als hoofdpersoon de 11-jarige Tarek, die terechtkomt in een vluchtelingenkamp maar besluit op zoek te gaan naar zijn vader. En Villa Touma portretteert drie ongetrouwde Christelijke zussen, die zich opsluiten in hun villa en het verleden — een film die in Israël flink wat stof deed opwaaien.

Het Palestinian Film Festival Amsterdam onderscheidt zich van andere Arabische filmfestivals zoals Arab Camera door — als eerste en enige in Nederland — te focussen op louter producties van Palestijnse filmmakers, afkomstig uit Palestina en de diaspora. ‘Buiten de grote jaarlijkse filmfestivals zie je weinig Palestijnse films’, stelt organisator Nihal Rabbani. ‘Op Palestijnse filmfestivals worden lokale makers en hun films juist genegeerd en vervangen door buitenlandse of Israëlische producties die Palestijnse verhalen vertellen. Hoe belangrijk die films misschien ook zijn voor de internationale cinema, het zijn geen Palestijnse films.’

Ook speelt er volgens Rabbani een element van stereotypering mee: Palestijnse films zouden alleen gaan over het conflict met Israël en partij kiezen voor de Palestijnen. ‘Maar er worden ook films over "Franse onderwerpen" gemaakt door Amerikanen of Italianen — dat zijn dan toch geen Franse films. Ik wil weg van de dubbele standaard bij Palestijnse filmfestivals. Het is heel simpel: Palestijnse films worden gemaakt door Palestijnen. Het is onze doelstelling om de diversiteit te laten zien in de Palestijnse cinema; Infiltrators is bijvoorbeeld de enige film in het programma die gaat over de apartheidsmuur die tussen Palestina en Israël is gebouwd. Over een paar jaar hopen we veel meer films te kunnen vertonen die over andere onderwerpen gaan, zoals muziek en kunst.’

In 2003 organiseerde Rabbani al een Palestijnse filmdag in Kriterion. Dat kostte haar toen veel meer moeite, vertelt ze. ‘In het digitale tijdperk is het veel makkelijker om een festival te organiseren met films uit Palestina — of uit welk bezet gebied dan ook. Als het erop aankomt wil je niet moeten wachten op een screening copy die eerst langs een checkpoint moet en daarna voorbij de Israëlische douane.’

Edo Dijksterhuis

Palestinian Film Festival Amsterdam: 18 april in Desmet Studio’s en Crea. Info en kaartverkoop: pffa.nl