€100 mln korting NPO, lage btw bioscoopkaartje blijft

Wie de cultuurparagrafen las in de verkiezingsprogramma’s van de vier partijen die nu een nieuwe regering hebben gevormd, was snel klaar. Ook in het regeerakkoord dat er nu ligt, worden kunst en cultuur amper genoemd. Toch zijn er maatregelen die de sector – ook film en AV – hard raken.

Het meest zichtbaar is de bezuiniging op de Nederlandse Publieke Omroep. De PVV heeft in de verkiezingsstrijd telkens geroepen de NPO het liefst helemaal af te schaffen, maar kreeg de andere drie partijen niet zover. Wel moet de NPO vanaf 2026 €100 miljoen inleveren.

Harde, directe bezuinigingen zijn in het regeerakkoord niet opgenomen. De gevreesde herhaling van het Halbe Zijlstra-scenario uit 2011, dat gedreven werd door symboolpolitiek en rancune jegens ‘elitaire kunst’, is uitgebleven. Maar een flink aantal maatregelen resulteren uiteindelijk wel in minder inkomsten voor culturele instellingen, verhoging van drempels of verzwakking van het culturele ecosysteem.

Het lage btw-percentage van 9% voor culturele goederen en diensten wordt afgeschaft en gaat naar 21%. Een lichtpuntje voor filmliefhebbers: bioscoopkaartjes zijn hiervan uitgesloten, net als toegangsbewijzen voor musea en andere vormen van ‘dagrecreatie’.

Positief voor veel AV-professionals is dat het verlagen van de MKB-winstvrijstelling naar 12,03% wordt teruggedraaid. Anderzijds blijven kosten stijgen en blijven inkomsten van vooral zzp-ers onder druk staan. Het nieuwe kabinet dat de mond vol heeft van ‘bestaanszekerheid’ komt niet met maatregelen om hier iets aan te doen. Volgens belangenvereniging Kunsten ’92 staat als een gevolg hiervan de bestaanszekerheid van zeker 400.000 makers, artiesten en kunstenaars op de tocht.

In de categorie ‘indirecte effecten’ valt het beperken van de giftenaftrek. Tot nu toe was het bedrag dat donateurs aan culturele doelen van hun belastingaangifte mochten aftrekken al heel laag, maar dat wordt nu nog minder. Daarmee wordt het minder aantrekkelijk voor particulieren om geld te geven aan bijvoorbeeld een lokaal filmhuis.

De kansspelbelasting gaat daarentegen wel omhoog, van 30,5% naar 37,8%. Hierdoor wordt de winst van loterijen kleiner en daarmee ook het bedrag dat zij aan cultuur spenderen, dat een vast gedeelte is van die winst.