Docfest groeit van twee naar vier dagen

Docfest, het grensoverschrijdende documentairefestival in Maastricht, beleefde vorig jaar haar debuut. Die pilot beviel zo goed dat het evenement is uitgebreid tot vier dagen. Morgenavond gaat het van start. Met films over verkiezingen en migratie, een gebreide bioscoop en wifi-vrije zones die smartphone-zombies tot gesprek moeten bewegen.

"Een bezoeker uit Luik vertelde ons hoe prettig verrast hij was over de diversiteit van het publiek. Niet alleen qua nationaliteiten maar ook in leeftijd en sociale achtergrond", vertelt Richard Dols, die samen met Ron van der Bolt verantwoordelijk is voor Docfest. "Dat was een van de mooiste complimenten denkbaar. Want daar draait Docfest om: het overschrijden van grenzen. Nationale grenzen zoals we ze hier in de Euregio hebben, maar ook mentale grenzen."

In het programma van Docfest vertaalt zich dat in aandacht voor films over grensgebieden, vaak gemaakt door makers uit die streken. Vooral makers uit de Euregio hebben behoefte aan zo’n podium, merkt Dols. "Thierry Michel bijvoorbeeld, onze filmmaker in focus dit jaar, timmert al sinds de jaren tachtig aan de weg. Maar hij woont en werkt in Luik en zijn publiek zit meer in Wallonië en Frankrijk. In Nederland is hij amper bekend. En zo heb je op een half uur rijden van Maastricht nog veel meer interessante filmmakers. In Aken, en nog meer in Keulen."

Immigratie is blijvend een belangrijk thema van Docfest. Zo wordt No Man is an Island van Tim de Keersmaecker vertoond, over twee jonge Afrikanen die vast komen te zitten op Lampedusa. En Nice People, waarin Somalische vluchtelingen in Zweden een ijshockeyteam vormen om het ijs te breken bij de lokale bevolking.

Met het oog op de Amerikaanse verkiezingen is gekozen voor een programmablok met expliciet politieke insteek. You’ve been Trumped uit 2011 laat zien hoe de Republikeinse presidentskandidaat al ver voor zijn nominatie grote groepen mensen — in dit geval de Schotten die hem als buurman krijgen — wist te schofferen. Openingsfilm Weiner gaat over de kanshebber voor het burgermeesterschap van New York die in opspraak kwam door ‘sexting’, het versturen van seksueel expliciete sms-jes. Dols: "Die film roept vragen op als: wat mag een politicus wel en niet doen? Maar ook: wat is de rol van de media in deze affaire? Wat is humaan? Wat zijn gezonde omgangsvormen?"

Het is expliciet de bedoeling dat die vragen ook bediscussieerd worden tijdens Docfest. Niet alleen tijdens talkshows, maar ook door bezoekers onderling. "Docfest gaat over verbinden en het gesprek aangaan. De hele inrichting van het festivalterrein is er ook op ingericht. Iedereen wordt telkens over hetzelfde centrale plein geleid zodat je elkaar wel tegen moet komen. En we hebben wifi-vrije zones ingesteld zodat bezoekers niet de hele tijd naar hun telefoon zitten te staren maar hun buurman aanspreken."

Ook de vertoningsplekken zijn gericht op een intieme kijkervaring en aansluitend gesprek. Zo is er een toiletpottenbioscoop, een verwijzing naar porseleinfabrikant Sphinx die vroeger op het festivalterrein zat. In de gebreide bioscoop is ruimte voor zes mensen die korte films kunnen kijken. En er rijden twee oude stadsbussen rond; eentje met films en de ander met een virtual reality tour.

Docfest trok vorig jaar 1500 bezoekers. Er draaiden toen 27 films. "Dit jaar bevat het programma 65 titels en mikken we op 3000 bezoekers", zegt Dols. En uitbreidingsplannen voor volgend jaar zijn er ook al, iets wat wordt vergemakkelijkt door twee jaar toegezegde steun van de provincie Limburg. "We zouden na het festival een bijeenkomst willen organiseren voor filmmakers uit de regio. Die kunnen dan elkaars films bekijken en bespreken. Docfest kan zo verbindend werken op verschillende niveau’s."

Edo Dijksterhuis