Denis Villeneuve over IFFR publiekslieveling INCENDIES
Denis Villeneuve won voor zijn incendies de publieksprijs op het IFFR, zo werd gisteren bekend gemaakt. Villeneuve: "Ik wilde een evenwicht vinden tussen realisme en lyricisme, omdat het verhaal een bijna mythologische lading heeft."
Al de hele week stond incendies hoog in de tussenstanden, om uiteindelijk de tegenstand van titels als biutiful, black swan en tyrannosaur achter zich te laten. Het was een opvallend zwaarmoedig lijstje; zoals ook filmcriticus Neil Young al memoreerde in het door de Filmkrant georganiseerde debat over Slow Criticism lijkt het festivalpubliek op het moment op zoek te zijn naar zelfpijniging.
incendies past prima in dat rijtje: het verhaal, over de Canadese tweeling Jeanne en Simon die na de dood van hun moeder haar oorlogsverleden in het Midden-Oosten ontrafelen, ontziet de toeschouwer niet. "Toch was het toneelstuk waarop de film is gebaseerd een stuk dramatischer en gewelddadiger dan de film", stelt regisseur Villeneuve. "Maar het was afstandelijker: er was een leeg toneel met alleen wat stoelen en de acteurs. Het ging om de ideëen, die waren groots, maar de enscenering was bewust heel beperkt."
Hoewel de stijl van de film als geheel naar naturalisme neigt, doorbreekt Villeneuve dit op enkele momenten met korte, zeer gestileerde sequenties. "Het doel was om een aantal tableaux te maken, terwijl de rest van de film veel directer van stijl is. Ik wilde een evenwicht vinden tussen realisme en lyricisme, omdat het verhaal een bijna mythologische lading heeft. Het toneelstuk was als een Grieks drama, en dat gevoel wilde ik behouden."
Tussen al het drama door is echter ook her en der ruimte voor lucht, met name te danken aan het karakter van Notaris Jean Lebel, die de tweeling terzijde staat in hun zoektocht. "In het toneelstuk was de notaris echt een clown, constant grappen aan het maken. Die comic relief was bij zo’n zwaar stuk van drieëneenhalf uur ook nodig om er doorheen te komen. Maar als we dat in de film op dezelfde manier hadden behouden, was hij uit de toon gevallen. Dat karakter draait nu meer om humaniteit en openheid; hij is een beetje naïef, heel bereidwillig en menselijk."
Het karakter toont ook de vrijheid die Villeneuve had om afstand te nemen van het toneelstuk. "Die notaris is een bijfiguur, maar hij is zeer belangrijk voor me. Ik ken zijn wereld erg goed: mijn opa en al zijn broers waren notaris, mijn vader en ooms zijn notaris en mijn broer is advocaat. Ik ben het buitenbeentje! Het notariskantoor dat je in de film ziet is dan ook een hommage aan mijn vader; het is een vrijwel exacte kopie van zijn kantoor. Notarissen zijn een soort ouderwetse spionnen: ze hebben toegang tot informatie en een geheim netwerk waar anderen niet bijkomen. En narratief was het ook een goede uitweg; als dat karakter er niet was geweest, had de zoektocht van Jeanne en Simon nog veel langer geduurd!"
Joost Broeren
incendies draait vanaf donderdag 10 februari in de bioscoop. Distributie: Cinéart.