De FilmKoepel geopend in Haarlem

Haarlem is met de FilmKoepel een spectaculair nieuw filmtheater rijker. Diep beneden in de voormalige Koepelgevangenis bieden zes zalen ruimte aan zeshonderd bezoekers. De Filmkrant nam een kijkje en sprak Alex Rutten, één van de twee directeuren en eigenaars.

Het wordt wel eens vergeten maar geen land is beter voorzien van filmtheaters dan Nederland. Wat een halve eeuw geleden begon met zaaltjes vol klapstoelen, postzegelschermen en slecht geluid groeide in de loop van de decennia uit tot een fijnmazig netwerk van comfortabele zalen. Spectaculair zijn de filmtheaters in oude industriële gebouwen, zoals Lumière in de oude, verlaten Sphinx-fabrieken in Maastricht.

Tot die categorie behoort nu ook de FilmKoepel in Haarlem. Verbluffend is de metamorfose die de in 1901 gebouwde Koepelgevangenis, die tot 2016 in gebruik was, heeft ondergaan. De FilmKoepel is het pièce de résistance van de door architectenbureau Buro van Stigt, dat geleid wordt door André van Stigt, ontworpen herinrichting van het pand.

Beneden in de Koepel ligt rond een grote ronde foyer het uit zes zalen bestaande filmtheater. Dat het filmtheater er is gekomen, is te danken aan de inventiviteit van Van Stigt, zegt Alex Rutten, met compagnon Kadir Selçuk eigenaar en exploitant van de FilmKoepel. Beiden zijn bekende namen in de filmtheaterwereld: zij exploiteren ook The Movies en de Filmhallen in Amsterdam. Lachend herinnert Rutten zich dat hij drie jaar geleden werd gebeld door André van Stigt. “Ik ken hem van de herinrichting van de Hallen, maar nu ging hij van de Koepel iets geweldigs maken, zei hij. Er kon alleen geen bioscoop in, want daar was het pand niet geschikt voor. Oké dacht ik, jammer, maar je kunt niet alles hebben in het leven. Ik vergat het gesprek, maar twee weken later liep Van Stigt ineens mijn kantoor binnen en zei dat er toch een bioscoop in kon. Hij had bedacht dat er gewoon een heel groot gat voor gegraven moest worden. Toen kon ik geen nee meer zeggen.”

Kaal casco
Een gat graven klinkt simpel, maar in het geval van de FilmKoepel leek het meer op het naar het andere einde van de aarde graven. Rutten: “We zitten hier nu op vier meter onder het grondwaterniveau. Ik weet niet hoeveel kuub zand er afgevoerd is, maar het was een gigantische operatie.” In de bioscoop hebben Rutten en Selçuk zelf veel geld gestoken. “We kregen de FilmKoepel als kaal casco opgeleverd en hebben al het geld dat we met de Filmhallen hebben verdiend in de aankleding en inrichting gestoken.”

Met de FilmKoepel is Haarlem een imposant filmtheater rijker, maar toch is niet iedereen er blij mee. De Filmschuur, tot nu toe de enige vertoner van arthousefilms in Haarlem, heeft alles uit de kast gehaald om de FilmKoepel tegen te houden uit angst dat het ten koste zou gaan van hun publiek, zegt Rutten. “Ik denk dat het onterecht is, want er is gewoon ruimte voor meer aanbod in Haarlem. Toen we de Filmhallen begonnen, was men in Amsterdam ook bang dat het ten koste zou gaan van andere filmtheaters, maar dat is niet gebeurd. Integendeel, door de Filmhallen is het totale filmbezoek in Amsterdam gestegen. Dat verwacht ik ook in Haarlem.”

Verliefd
De programmering van de FilmKoepel zal met een klein verschil lijken op die van de Filmhallen, zegt Rutten. “Een brede programmering – ja, ook James Bond – maar omdat we drie zalen minder hebben dan in de Filmhallen zal de kleine arthousefilm iets minder aan bod komen. De programmering hangt ook af van het publiek, dat we nog moeten leren kennen.”

Rutten is niet bang dat het publiek het door de concurrentie van de streamingdiensten zal laten afweten. “Een bioscoopervaring is echt iets anders dan thuis voor een scherm zitten. In de bioscoop draait het om beleving. Die willen wij geven. Daarom verkopen wij ook geen popcorn. Alsjeblieft geen rommel, lawaai en popcorngeur in de zalen.”

Trots toont Rutten één van de zalen, waarin een film proefdraait. Beeld en geluid zijn perfect en er is veel beenruimte voor de stoelen. Even later wijst hij in de grote ronde foyer op de grote ronde lampen. “Hier ben ik dus trots op! Ze zijn vijfenenzeventig jaar oud en komen uit een oud bankgebouw in Londen. Toen ik ze op een foto zag was ik er meteen verliefd op.” Ook de hoge houten de hoge bar heeft met deze Londense bank te maken. “Het is een kopie van de balie in die bank. Ik heb die exact laten namaken. Schitterend toch?” Lachend: “Ja, ik ben vooral van de inrichting en Kadir van de programmering.”

De FilmKoepel is sinds 3 februari geopend.