David Verbeeks andere camera

Toen David Verbeek in het tweede jaar van de Filmacademie voor vijfhonderd euro Beat maakte en werd opgenomen in het IFFR-programma, dacht iedereen: dit is een groot talent, van hem gaan we meer horen. Dat bleek waar. Zijn filmografie bevat inmiddels al acht titels, waaronder R U There dat werd opgenomen in de Un Certain Regard-sectie van Cannes. Deze maand beleeft hij zijn debuut in de Nederlandse kunstwereld met een tentoonstelling bij Galerie Ron Mandos.

Fotograferen doet Verbeek al een paar jaar. Zijn eerste voldragen serie heet Colors of the New Land en laat het grootstedelijk China zien waar hij na zijn afstuderen naartoe verhuisde. Glanzende wolkenkrabbers, enorme reclameborden, afbladderende woonkazernes, nachtelijke winkeltjes badend in ijskoud tl-licht. Het is de sfeer van eenzaamheid en vervreemding te midden van de massa, die ook telkens terugkeert in Verbeeks films.

In Azië heeft Verbeek al geëxposeerd. Nocturnal Taipei was twee jaar geleden te zien in het Museum of Contemporary Art in de Taiwanese hoofdstad. Het Nederlandse publiek kon vorig jaar september op beperkte wijze kennis maken met Verbeeks fotografie toen Galerie Ron Mandos een paar van zijn werken toonde op fotobeurs Unseen. De huidige galerietentoonstelling in Amsterdam is het echte nationale debuut.

Getoond worden foto’s uit de series Dusk till Dawn en Ghost Month. De eerste serie schoot Verbeek terwijl hij in de zomer van 2013 in Shanghai was voor de opnames voor Dead & Beautiful, de eerste Chinese vampierfilm die in 2015 wordt uitgebracht. Gevangen in een benauwde, half verlate stad en allerlei bureaucratische rompslomp zwierf de filmmaker ’s nachts over straat met een fotocamera. De metropool oogt onwerkelijk, onderhuids vibrerend maar zonder hartslag. De bewoners snellen voorbij als vage veeg op een scooter of over een zebrapad.

Ghost Month dateert van de periode dat Verbeek opnames maakte in Taipei voor How to Describe a Cloud. Het was augustus, de maand die Chinezen ‘de spookmaand’ noemen vanwege de ondraaglijke hitte die mensen de stad uitjaagt. Bij het schijnsel van straatlantarens fotografeerde Verbeek de achterblijvers, verscholen achter een struik of schichtig de straat overstekend. Het overal aanwezige neonlicht legt overal een plastic laag overheen.

In Galerie Ron Mandos is Verbeeks werk gecombineerd met dat van Hans Wilschut, fotograaf met een rijk oeuvre dat vooral bestaat uit hoogst esthetische stadsgezichten. De combinatie werkt wederzijds versterkend. Daar waar Verbeek altijd zoekt naar mensen maar eigenlijk voortdurend eenzaamheid en contactarmoede registreert, legt Wilschut in zijn mensloze portretten juist het leven bloot dat zich achter de façades afspeelt en aan die gebouwde omgeving ten grondslag ligt. Wilschut, die de laatste tijd veel werkt in Nigeria, selecteerde voor deze tentoonstelling vooral foto’s van Hong Kong. Nieuw in zijn werk is het extreme kikvorsperspectief. De fotograaf gaat op zijn rug op de grond liggen en richt zijn camera recht omhoog, langs de gevels. In zijn eigen woorden wilde hij ‘horizontale connecties maken in deze extreem verticale stad’. En ook daarmee staat hij niet zo ver van Verbeek.

Edo Dijksterhuis

The Weight of Light: t/m 29 maart in Galerie Ron Mandos, Prinsengracht 282, Amsterdam.