Convenant voor vergoedingen auteursrechten filmmakers
Er was een half jaar onderhandelen voor nodig en de inzet van twee politieke zwaargewichten, maar nu ligt er een convenant dat de auteursrechtelijke vergoedingen regelt van filmmakers en acteurs. Voor vergoedingen voor on demand-diensten is een tussenoplossing gevonden. Maar het belangrijkste is volgens Medy van der Laan en Felix Rottenberg ‘dat er weer met elkaar gepraat wordt in de filmindustrie’.
De regeling die er nu ligt, betreft vergoedingen voor regisseurs, scenarioschrijvers en acteurs voor televisieprogramma’s en films die regulier worden uitgezonden en gratis ‘uitzending gemist’. Distributeurs — samen met omroepen en producenten verenigd in RODAP — betalen de komende vijf jaar een vast bedrag per abonnee aan de rechtenorganisaties die zich hebben verenigd in PAM. Het totaalbedrag komt naar schatting uit op zo’n 15 miljoen euro. Het vergoedingssysteem is gebaseerd op het wetsvoorstel Auteurscontractenrecht dat binnenkort in de Tweede Kamer behandeld wordt. Vermoedelijk in april of mei worden de eerste bedragen overgemaakt, die door de belangenorganisaties worden verdeeld.
Over dit deel van de overeenkomst waren de partijen het in december al met elkaar eens. Toen ketsten de onderhandelingen af op het onderwerp video-on-demand en broadcasting-on-demand. Als voorzitters van respectievelijk PAM en RODAP hebben Felix Rottenberg en Medy van der Laan daar nu een tussenoplossing voor gevonden. ‘Voor 2015 is een lumpsum van 1 miljoen euro voor deze post vastgesteld, vertelt Van der Laan. Voor 2016 en later moeten we bepalen wat de structurele grondslag wordt.’
Voor dat doel wordt een expertgroep opgericht om de markt van on-demand-diensten verder in kaart te brengen. ‘Eind juni op z’n laatst moet die klaar zijn met haar advies’, stelt Rottenberg. ‘De komende twee weken dokteren we samen uit wie er allemaal uit de verschillende disciplines in die groep moet zitten. Er moet voortvarend worden opgetreden.’
In het persbericht dat RODAP op haar website heeft geplaatst, staat dat het nieuwe convenant geldt voor ‘nagenoeg alle distributeurs, producenten en exploitanten op de Nederlandse markt’. ‘Wij kunnen alleen voor RODAP-leden spreken en er is een heel klein percentage van de markt dat niet bij ons is aangesloten’, verduidelijkt Van der Laan. ‘We verwachten echter dat het convenant een precedentwerking zal hebben ook voor niet-RODAP-leden.’
Dat er eindelijk, ruim twee jaar na het aflopen van het vorige contract tussen makers en verspreiders van films en televisieprogramma’s, een overeenkomst is, stemt iedereen tevreden. Dat neemt niet weg dat er in de contractloze tijd geen geld is uitgekeerd aan regisseurs, scenaristen en acteurs. Rottenberg is terughoudend met uitspraken over vergoedingen met terugwerkende kracht. ‘Er zijn zaken onder de rechter en we zijn in gesprek. Het zou kunnen zijn dat we in de marge van die gesprekken, of in een aparte sessie, over het verleden gaan praten. Maar het lostrekken van die knoop moet heel voorzichtig gebeuren.’
De grootste winst van het hele proces is dat de verhoudingen binnen de sector, die door de langdurige patstelling behoorlijk waren verzuurd, weer enigszins genormaliseerd zijn. ‘Constructief’ is het woord dat zowel Rottenberg als Van der Laan meermalig gebruiken. ‘We hebben veel geïnvesteerd in het herstellen van onderling vertrouwen’, aldus de RODAP-voorvrouw. Rottenberg valt haar bij: ‘We voeren nu een ander type gesprek. Filmmakers zitten niet meer te navelstaren; de ander is niet meer de vijand.’
Edo Dijksterhuis