CinemAsia’s nieuwe directeur Lorna Tee zoekt ‘alternatieve stemmen’

CinemAsia heeft een nieuwe locatie, Kriterion, en een nieuwe directeur. Lorna Tee is een zwaargewicht uit het Aziatische filmcircuit. Ze verdiende haar sporen als producent in Hong Kong, medewerker van vakblad Variety, en adviseur van onder andere de Berlinale en het IFFR. Openingsfilm The Last Wolf, een in China gedraaide film van een Fransman, is typerend voor haar hokjes- en grensoverschrijdende aanpak.

‘Als producent ben ik altijd al huiverig geweest voor etiketten: arthousefilms, gay cinema, Aziatische film’, stelt de oorspronkelijk uit Maleisië afkomstige Tee. ‘Labels zijn handig voor marketing, maar ze zijn ook misleidend. Films worden doorgaans niet per se gemaakt voor een specifiek publiek. Ze worden gemaakt voor iedereen, want ze vertellen over mensen in het algemeen. Mijn voorganger Doris Yeung, die van Amerikaans-Aziatische afkomst is, legde de nadruk op het zichtbaar maken van de Aziatische aanwezigheid in Europa, in Nederland. Ik zal die lijn voortzetten maar vooral ook inzetten op dialoog. We willen meer filmmakers naar Amsterdam halen.’

De aanstelling van Tee past in de groeiambities van CinemAsia. In 2013 werd de frequentie al opgeschroefd van één keer per twee jaar naar jaarlijks. Het festival, dat in 2004 debuteerde in Rialto en vervolgens via Het Ketelhuis verhuisde naar De Balie, is nu neergestreken in Kriterion, dat een grotere capaciteit heeft. Tee hoopt met de verhuizing een groter en breder publiek te trekken. ‘Kriterion trekt een jong en internationaal publiek, veel studenten. We hopen in bezoekersaantallen te groeien. Er was me al verteld te bidden voor slecht weer.’

Het festivalprogramma, dat bestaat uit 27 speelfilms en tien korte films, weerspiegelt volgens Tee de publieksvriendelijke koers van CinemAsia. ‘De wat moeilijker films draaien in het competitieprogramma, de officiële selectie bestaat meer uit entertainment’, stelt ze. Om er meteen aan toe te voegen: ‘Dat laatste is natuurlijk relatief. Tigers gaat bijvoorbeeld over de verkoop van vergiftigde melkpoeder in India. Maar er speelt wel een grote Bollywood-ster in.’

Haar status en internationale connecties werken zeker mee bij het programmeren van recente films, geeft Tee toe. ‘We hebben veel films die succesvol waren in Berlijn, Pusan en Venetië.’ Zo wist ze bijvoorbeeld het Vietnamese drama Big Father, Small Father & Other Stories (2015) binnen te halen, dat op de Berlinale en het Hong Kong Film Festival van dit jaar werd bekroond. Daarnaast telt het programma opvallend veel films uit 2014.

Lorna Tee

Naast ‘recent’ en ‘van internationaal erkende kwaliteit’ hanteert Tee nog een ander criterium: ze zoekt ‘alternatieve stemmen’ die een beeld schetsen van Azië dat voorbij de stereotypen gaat. ‘The Coffin in the Mountain speelt zich bijvoorbeeld af op het Chinese platteland maar gaat niet, zoals gebruikelijk, over armoede — het is meer een thriller. Shift speelt zich af in de stedelijke middenklasse van de Filipijnen. En de slotfilm, Chasuke’s Journey, is een komedie waarin bekende films als Titanic, Ghost en Lola rennt worden geparodieerd. Azië heeft zich de afgelopen decennia ontwikkeld en datzelfde geldt voor de verhalen die filmmakers vertellen.’

Wat tot Tee’s verdriet echter niet is meegegroeid, zijn de vertoningsmogelijkheden voor films van buiten de mainstream. ‘In Azië zelf heeft dat te maken met de conglomeraten die de filmtheaters beheersen. In Japan, dat vroeger bekend stond als grootste markt voor Aziatische arthousefilms, is zeventig procent van de bioscopen in handen van één bedrijf. Hong Kong telt slechts één arthousetheater, en daar draaien ze dan ook nog Spider-man en Transformers. Zelfs een film als Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives van Apichatpong Weerasethakul, die in 2010 een Gouden Palm won in Cannes, heeft het niet goed gedaan in Azië. Hij wordt niet geprogrammeerd in grote zalen, waardoor er minder geld is voor marketing en pr, waardoor er weer minder mensen komen kijken. Het is de Catch-22 situatie waarin veel Aziatische films zitten.’

‘In Europa is het in vergelijking  een stuk beter’, stelt Tee vast. ‘Maar ook in Nederland is het aantal Aziatische releases beperkt. Films van sterren als Jackie Chan worden uitgebracht, net als die van grote arthousenamen als Kore-Eda Hirokazu. De rest heeft het zwaar. Daarom zijn festivalplatforms als CinemAsia nodig. Ik hoop dat VOD zich in de toekomst bewijst als distributiemodel, maar voorlopig is dat nog niet het geval. Ik hoop als festivaldirecteur meer te kunnen doen op dit vlak, connecties te kunnen maken met tv-kanalen en distributeurs. Dat is de langetermijnstrategie.’

Edo Dijksterhuis

CinemAsia: 1 t/m 6 april in Kriterion, Amsterdam
CinemAsia on Tour: Eindhoven (10-12 april, in NATLAB Plaza Futura), Den Haag (18 april in Filmhuis Den Haag) en Rotterdam (19 april in WORM).