Chinese censor gooit Floris Kaayk zonder uitleg uit tentoonstelling

Morgen begint in China de Guangzhou Triënnale. Maar zonder het werk The Modular Body van Floris Kaayk. Het werk van de Nederlandse internetkunstenaar, die in 2011 genomineerd was voor de Oscar voor korte animatie, is verwijderd door de censor. Een verklaring blijft uit, net als een schadevergoeding.

Kaayk was blij verrast toen hij werd benaderd voor deelname aan het Chinese kunstevenement dat al bestaat sinds 1997. “The Modular Body is een online werk maar ik heb het al een paar keer laten zien in een museale setting. In Guangzhou kreeg ik een hele zaal in het Boxes Art Museum tot mijn beschikking. Ik had iemand geregeld om de productie ter plekke te doen. Het gaat om 56 video’s en een set 3D-prints. De films moesten ook nog Chinees ondertiteld worden.”

Maar twee weken geleden kreeg hij telefoontje van de curator die hem vertelde dat een aantal werken uit de tentoonstelling waren geschrapt door het Chinese Cultural Department. Ook Heather Dewey-Hagborn, Zach Blass, Lawrence Lek, Jemima Wyman en Harun Farocki kregen te maken met de censor. “Van het museum kreeg ik nog een mailtje waarin stond dat ik geen vergoeding kreeg en dat was het. Er was geen enkele verklaring.”

Kaayk heeft wel een vermoeden waar de censor moeite mee heeft. “Het recente nieuws over He Jiankui die de genen van een tweeling zou hebben veranderd met CRISPR/Cas9-techniek heeft veel stof doen opwaaien. Mijn werk stelt vragen over dit soort genetische manipulatie.” The Modular Body is een experimenteel online project waarin een prototype van een menselijk lichaam wordt geproduceerd door gebruik te maken van 3D-printers en gekweekte cellen.

“Zoiets heb ik niet eerder meegemaakt”, verklaart Kaayk. “Maar nog het vreemdste vind ik dat The Modular Body nog wel gewoon te zien is op Youku, de gecensureerde Chinese versie van YouTube. Het werk is blijkbaar niet geschikt voor een museum maar wel gewoon via een massamedium te zien.”

Het Nederlandse consulaat in China spant zich nu in om Kaayk te vergoeden voor de ruim €5000 kosten die hij heeft gemaakt. Internationale media als de New York Times en Engadget hebben al aandacht besteed aan de zaak. “Er worden heel veel van dit soort tentoonstellingen gehouden in China maar blijkbaar is het land nog niet klaar voor hedendaagse kunst die ingaat op de actualiteit. Laat het een waarschuwing zijn voor andere kunstenaars.”