Cannes 2016: Blog 3

Grote woorden en kleine daden op de openingsavond van de Quinzaine. Verder viel Dumonts Ma loute niet goed bij een aantal bezoekers, voornamelijk de Amerikanen schijnen er moeite mee te hebben. Hoe Franser je smaak, hoe beter je de film vindt, schijnt het.

Dit festival zal altijd een paradox zijn. Naast de opzichtige tegenstelling tussen verguisde Afrikaanse parapluverkopers en het kostbare los- en vastgoed dat hier in de zon ligt te pronken, werd die donderdagavond onverwacht en ook wel een beetje pijnlijk zichtbaar bij opening van de Quinzaine des Realisateurs aka de Director’s Fortnight.
Marco Bellocchio’s Sweet Dreams zou het programma openen maar voor het zover was, werden eerst de films van Aki Kaurismäki geëerd met het een en ander. Teksten werden voorgelezen. Mensen bedankt. Het geluid van handen klappend. Daarna werd een man het podium opgehaald die voor iedereen buiten Frankrijk een totale onbekende was, maar die binnen de landsgrenzen een kleine revolutie had ontketend. Die indruk kreeg je tenminste. Wat hij te zeggen had ging over de korte termijncontracten en rechteloosheid van deeltijdkrachten waar niet alleen dit festival, niet alleen Frankrijk, maar elk westers land tegenwoordig op drijft. Belangrijke speech zou je zeggen, ook voor het in de zaal gelegerde bataljon freelance critici. Maar wat gebeurde er? De man werd van het podium gefloten. Toegegeven, de speech duurde zeker een kwartier, terwijl Bellocchio en de voltallige cast in de zaal aanwezig waren. Maar het was toch echt de Quinzaine die de  man spreektijd had gegeven. Plus: het waren belangrijke woorden. Hoe treurig en wrang dat critici die in hun stukken grote woorden over sociale gelijkheid spuien, niet vijftien minuten geduld op kunnen brengen om naar een speech over diezelfde sociale ongelijkheid te luisteren. Ook al was die bombastisch. Grote woorden dus, en kleine daden.

Bruno Dumont heeft de zonnige kant van het leven ontdekt maar kreeg de zaal niet plat gisteren met Ma loute, een moordmysterie anno 1910 in het nauw van Calais. Misschien lag het aan de kannibalistische ondertonen van deze macabere slapstick Romeo en Julia. Misschien hadden niet genoeg mensen een gevoel voor humor. Ma loute is na P’tit Quinquin de overtreffende trap van Dumonts struikelende-mens komedie die naast al het gestuntel ook een paar schitterende vergezichten serveert. Ook nieuw bij Dumont. Het geconstrueerde duindecor en het bleke kleurenpalet doen hier en daar denken aan Greenaways Drowning by Numbers, als die z’n personages tenminste massaal een lobotomie had laten ondergaan.
Dat niet iedereen kan lachen om een tonnetjeronde rechercheur die herhaaldelijk van de duinen rolt, waarbij het sounddesign elke voetstap benadrukt, is te begrijpen. Maar het is Dumont zelf die uit de toon valt door in interviews steeds te beginnen over het mysterie van de mens dat hij met z’n komedies verder hoopt te ontrafelen. Een mysterie is leuk, maar alleen het woord gebruiken is een platitude. Welk mysterie dan, vroegen we Dumont. Dat is het nou juist het mysterie, zei de regisseur. Duidelijk: Ma loute moet het dus niet hebben van het getheoretiseer. De film is vooral geslaagd als tableau en iets minder als gelaagde analyse. Meer als komische schldering van de incest & het kannibalisme waarmee sociale klassen elkaar bestoken dan als verkenning van een mysterie.
Dumont gaat nog even door met zijn zoektocht naar nieuwe vormen, meldt vakblad Screen. De vrolijke Fransman schreef een musical over Jeanne d’Arc’s spirituele transformatie, gebaseerd op het gedicht The Mystery of the Charity of Jeanne d’Arc van Charles Péguy. Hoewel het onderwerp naadloos aansluit bij Dumonts fascinatie voor de spanning tussen spiritualiteit, geweld en zelfopoffering, was het hem vooral te doen om de musical, vertelde hij een groep potentiële kopers. Opnamen beginnen in augustus.

Van de aangekondigde troepenverplaatsingen en versterkte beveiliging is in Cannes nauwelijks iets te merken, maar dat kan ook beleid zijn. Af en toe kom je tussen de galajurken militairen met mitrailleurs tegen op straat, en er is iets meer politie te zien. Maar extra blokkades zijn er niet. Dit nadat Frankrijks minister van Binnenlandse Zaken maandag nog de komst van een Explosieven Opruimingscommando en meer fouilleren op straat aankondigde. Misschien dat alleen bepaalde mensen gefouilleerd worden. Mijn ervaring is dat ik de appels elke keer bij binnengaan van het festivalpaleis moet inleveren maar dat niemand het schilmes vindt dat onder in mijn tas zit.

Ronald Rovers