Cannes 2014: Zien is waargenomen worden

Eén scherm in de bioscoop is genoeg, fluisteren ze bij de Quinzaine des Réalisateurs in je oor voordat de film begint. Maar in Cannes zie je soms door de beeldschermen het doek niet meer.

"Hé, pssst, mijn film gaat bijna beginnen. Vergeet je niet na afloop je telefoon weer aan te zetten? Want we zijn het er allemaal over eens dat een scherm in de bioscoop genoeg is." Bij de Quinzaine des réalisateurs pakken ze het met humor aan. En iedere profi die hier tijdens het festival films bezoekt zal zich aangesproken voelen. Want iedereen heeft op een dag wel eens een te krap schema, waardoor je het einde van de ene film moet missen om op tijd bij de andere te zijn. De wachtrijen zijn er ondanks de crisis en het gebrek aan aansprekende Amerikanen niet korter op geworden. Zelfs de geprivilegieerde journalisten met een zogenaamde ‘pastille’ (gele stip) op hun pas of zelfs een witte kaart stonden al 45 minuten voor aanvang voor het hek te dringen om bij David Cronenbergs Maps to the Stars naar binnen te komen. Want ‘binnen’ is nog niet alles. Dan moet je nog een plekje aan het gangpad hebben zodat je er weer makkelijk uit kunt, mocht je weer op tijd bij de volgende film zijn.

En wat doe je dan?

Dan kijk je op je telefoon hoe laat het is. Plop, daar flopt het blauwe licht aan in het bioscoopdonker. Bij Winter Sleep van Nuri Bilge Ceylan had iemand zijn telefoon onder zijn stoel laten vallen, zodat ik met gezette tussenpozen zijn twitterfeed kon zien oplichten. En als je dan toch je telefoon aan hebt, waarom dan niet even snel dat ene berichtje beantwoord? En als je je telefoon aan kunt doen, waarom dan gewoon niet je iPad op schoot en vast tijdens de film je recensie geschreven? Aantekenboekjes zijn zo… 2014.

Dus wijst een fluisterstem je er bij de Quinzaine op dat één scherm genoeg is. Bij de competitie en Un Certain Régard, is het gebruik van mobiele telefoons tijdens de film trouwens gewoon ‘niet toegestaan’. Maar ja. Festival hè. Dus blijkt dat mensen soms al tijdens de film hun sociale media-contacten op de hoogte houden van hun bevindingen.

Ik kijk graag naar een scherm om te zien hoe de wereld eruit ziet. Film vergroot mijn blik, mijn scherpte, mijn perspectief.

Maar het heeft iets bizars om op de Croisette te lopen achter mensen die achter een beeldscherm aanlopen. Alles wordt gefilmd en gefotografeerd. Heel veel van die beelden zie je vervolgens weer terug in talloze blogs en vlogs. Traditionele radio- en televisiejournalistiek is ingeruild voor snapshots en telefoontjes.

Cannes is een beeldscherm over een beeldscherm. De virtualisering is voltooid.

Gisterenavond zag ik een man die zijn iPad aan een lantaarnpaal had vastgemaakt en zo op een straathoek zijn sfeerverslag stond op te nemen.

Ik had er bijna een foto van gemaakt. Maar bedacht me nog net op tijd. Je moet me maar even op m’n woord geloven.

Dana Linssen