Bioscoopbezoek in Europa gedaald in 2013

Het filmbezoek in Europa is afgelopen jaar gedaald. Bioscopen in de 29 landen vertegenwoordigd door The International Union of Cinema (UNIC) — de EU plus Noorwegen, Rusland, Turkije, Zwitserland en Israël — draaiden 3% minder omzet. Het aantal verkochte kaartjes ging met 2,2% omlaag. Nederland is een positieve uitzondering met 1,8% omzetstijging en 0,7% meer bezoekers.

De cijfers zijn door het UNIC bekend gemaakt aan de vooravond van de Berlinale. Dat de eindconclusie krimp zou zijn, was al enigszins verwacht; 2012 was een uitzonderlijk goed jaar geweest en moeilijk te overtreffen. De onderlinge verschillen tussen de UNIC-leden zijn wel opmerkelijk. In Zuid-Europa — en dan vooral in Spanje — werkt de crisis nog steeds door. Alleen Italië kent een opleving: 6,7% meer bezoekers en 1,5% meer omzet. De grote groeicijfers komen voor rekening van de meer perifere gebieden. Zo liet Litouwen een omzetgroei noteren van 12,6% en Tsjechië van 11,6%. Ook in Israël, Rusland en Turkije werden plusjes genoteerd.

Spanje is het land waar de branche het het zwaarst te verduren heeft. Het bezoekersaantal kelderde met 15,4%. Een flink aantal bioscopen moest ook sluiten. Eén op de zestien schermen verdween. Dat neemt niet weg dat het met de schermdichtheid nog steeds redelijk goed gesteld is. Spanje heeft 81 doeken per miljoen inwoners. Best veel vergeleken met de 49 per miljoen die we in Nederland hebben. En ook niet onaardig vergeleken met koploper Zweden, waar een miljoen inwoners kunnen terugvallen op 104 schermen.

Nederland is een middenmoter in meerdere opzichten. Bijvoorbeeld in het aantal filmvoorstellingen die inwoners per jaar zien. Dat is ons land 1,8 — net een tikje meer dan de 1,6 die gemiddeld wordt gescoord. De grootste filmliefhebbers wonen in Ierland. Daar gaat de gemiddelde persoon 3,2 keer per jaar naar de film.

Een handjevol Hollywood-producties domineert de jaartop-10 in vrijwel alle UNIC-landen: Frozen, Despicable Me 2, Iron Man 3, Fast & Furious 6 en The Hobbit: The Desolation of Smaug. Maar films van nationale makelij winnen veld. In Nederland is één op de vijf titels al van vaderlandse makelij. In Italië, waar Sole a Catinelle de best bezochte film van het jaar was, ligt dat percentage op 31%. Ook in Frankrijk — gezakt van 40% nationaal aandeel in 2012 tot 33,3% in 2013 — is er nog steeds veel aandacht voor films van eigen bodem. Het sterkst gericht op eigen product is Turkije. Daar is niet minder dan 47% van alles dat in de bioscoop te zien is van Turkse komaf. Negen van de tien best bezochte films is bovendien Turks.

Edo Dijksterhuis