Agenda nationale filmtop bekend
Economische stimuleringsmaatregelen en eindexploitanten betrekken bij filmfinanciering om de balans tussen opbrengsten en investeringen te verbeteren. Dat zijn de twee grote onderwerpen voor de nationale filmtop die op 11 april plaatsvindt in Den Haag. De tax shelter, waar in eerste instantie veel over gesproken werd, is door OCW-minister Bussemaker en Financiën-staatssecretaris Weekers al als mogelijkheid uitgesloten.
Het centrale begrip op de top is ‘level playing field’. Nederlandse filmmakers moeten nu opboksen tegen buitenlandse collega’s die wel economische voordelen krijgen. De complete sector heeft last van die concurrentie. Veel postproductiebedrijven zoals bijvoorbeeld filmlab Cineco zijn zelfs failliet gegaan doordat het werk massaal naar België vloeit.
Tijdens het rondetafelgesprek van 31 januari benadrukten vertegenwoordigers van de sector de noodzaak tot overheidsingrijpen om de nijpende situatie het hoofd te bieden. De tax shelter werd genoemd als voorbeeld van een stimuleringsmaatregel. Eerder al had D66 tevergeefs geprobeerd dit fiscale instrument op de politieke agenda te zetten.
In de aanloop naar de nationale filmtop hebben echter zowel Weekers als Bussemaker de tax shelter al afgeserveerd als een optie. In een antwoord op schriftelijke vragen van D66-leden Koolmees en Bergkamp stelde Bussemaker op 26 februari dat er in Europa maar weinig landen zijn die gebruik maken van de tax shelter, eigenlijk alleen Luxemburg en België. Ze citeert vervolgens Weekers: ‘dat een tax shelter voor de filmindustrie niet past bij de in de fiscale agenda opgenomen uitgangspunten, zoals het terugdringen van het fiscaal instrumentalisme en het eenvoudiger, robuuster en fraudebestendiger maken van het fiscale systeem.’
Wel erkent de minister dat er tal van landen zijn waar andere maatregelen zijn getroffen ten gunste van de filmsector. In Europa zijn ruim tweehonderd economische stimuleringsmaatregelen bekend. De cash rebate en de tax rebate zijn vaker toegepaste vormen. En die staan dus op de agenda voor de komende filmtop.
Het bij voorbaat buiten beschouwing laten van de tax shelter-constructie wordt door sommigen betreurt. ‘Natuurlijk is de tax shelter niet de enige weg die naar Rome leidt’, stelt CoBO-directeur Janine Hage. ‘Maar je wilt natuurlijk het potentiële instrumentarium zo breed mogelijk houden. Als er meteen al een instrument afvalt, wordt de spoeling dunner. Maar het is wel goed dat stimuleringsmaatregelen nog steeds geagendeerd staan. We zijn op de goede weg. We vinden gehoor in Den Haag.’
Dat vindt ook Doreen Boonekamp, directeur van het Filmfonds. ‘Het belangrijkste is dat ook de politiek zich bewust is van het ongelijke speelveld waarbinnen de sector opereert. Dat is een goed uitgangspunt voor de filmtop. Wij hebben altijd gepleit voor verbreding van het cultuurbeleid naar industriebeleid zoals dit ook in het buitenland is ingevuld. De tax shelter is bij de rondetafelgesprekken genoemd als voorbeeld, maar er zijn verschillende vormen te bedenken. In Duitsland wordt bijvoorbeeld gewerkt met een cash rebate. Tijdens de top zullen we alle alternatieven bespreken en de beste vorm zoeken.’
Voor producent Frans van Gestel is vooral van belang dat het onderwerp door meer ministeries dan alleen OCW wordt erkend. ‘Het gaat hier om een industriemaatregel, niet alleen maar een cultuurmaatregel. Het is dus essentieel dat dit onderwerp breed wordt getrokken. Ook Economische Zaken moet zich hiermee bemoeien.’
‘Er moet gewoon enigerlei regel komen: daar is de BV Nederland mee geholpen’, vindt A-Film directeur Wilco Wolfers. ‘Ik zou het niet snappen als er nu niks gebeurt. De bewijzen uit het buitenland zijn overweldigend: dit kost de staat niet, dit levert iets op. Je bent gek als je dit niet ondersteunt.’
Edo Dijksterhuis