Vincent Tilanus over (zijn voor Cannes geselecteerde korte film) Marlon Brando

'Een kans als deze krijg je niet zomaar'

Vincent Tilanus (fotografie: Miriam Guttmann)

Regisseur Vincent Tilanus is met korte film Marlon Brando opgenomen in de programmering van Le Semaine de la Critique, prestigieus zijprogramma van het dit jaar geannuleerde Cannes filmfestival. De coming-of-ager is een ode aan de vriendschap, waarbij de homoseksualiteit van beide hoofdpersonages alleen op de achtergrond meespeelt, want “een homoseksueel leven eindigt niet na de coming-out.”

La Semaine de la Critique is een onafhankelijk onderdeel van het filmfestival van Cannes, opgezet en georganiseerd door Franse filmcritici. Door de decennia heen zijn grote namen als Leos Carax, Wong Kar-wai en Alejandro González Iñárritu via deze sectie aan de wereld geïntroduceerd. Dat de Nederlandse Vincent Tilanus met de door hem geschreven en geregisseerde korte film Marlon Brando nu aan dit rijtje mag worden toegevoegd, wist hij al sinds eind maart. “Wij zijn dit jaar als een van de eerste gevraagd. Toen ik het hoorde zou het festival nog gewoon doorgaan in mei. Door alle Coronatoestanden zijn er veel scenario’s gepasseerd hoe en wat en of het festival alsnog georganiseerd zou worden. Daar hebben we wel bij in spanning gezeten, want een kans als deze krijg je niet zomaar met je film. Alsnog ontzettend eervol. We hebben dit jaar dan niet de foto onder palmboom, maar goed, dan gaan we er volgend jaar naartoe.”

Marlon Brando

Marlon Brando is het best te omschrijven als een liefdesfilm over de vriendschap tussen de tieners Cas en Naomi. Hij valt op jongens, zij op meisjes, maar het startpunt van je film zat hem er vooral in dat je de LHBT-representatie en ‘terloopsheid’ van homozijn in films en series mist. Zeg ik het zo goed? “Ja, ik denk dat mijn film nog steeds wel over jong en gay zijn gaat, zo hebben de hoofdpersonen een klik met elkaar die ze niet bij anderen kunnen vinden, maar het drama ligt niet bij de acceptatie van hunzelf of hun omgeving. Anders dan in veel producties speelt deze film ná de coming out. Een homoseksueel leven eindigt niet na de coming out, ook daarna is er drama, humor, vriendschap en pijn. Films over uit de kast komen zijn zeker belangrijk als herkenning voor homoseksuele jongeren, maar het is ook belangrijk om verder te kijken. Je ziet het nu wel vaker gebeuren en er is een goede lijn voorwaarts, maar dit gaat veel verder dan LHBT-representatie. Daarnaast hoop ik ook dat iedereen zich in de vriendschap tussen de personages kan herkennen, ondanks zijn of haar eigen seksualiteit. Dat was in ieder geval mijn doel.”

Twee jaar geleden ben je aan de Nederlandse Filmacademie afgestudeerd met je film Bladgoud (2018). Was je toen ook al bezig met representatie, want daarin is dat niet terug te zien? “Bij de Filmacademie ben je vooral bezig met het maken van een film met je klasgenoten en dat je bijvoorbeeld leert werken met een scenarist. Dat creëert een bepaalde afstand tot jezelf. Daardoor lukt het je vaak niet diep genoeg te komen bij je eigen gedachten. Ik denk dat dat bij mij ook wel is gebeurd. Pas na de academie, als er geen geld is en niet zomaar de middelen om een film te maken, is er tijd om uit te vinden wat je wil zeggen en doen. Dan ga je pas echt naar binnen denk ik.”

Marlon Brando heeft een heel eigen vorm, in snapshots, waarbij je telkens precies de juiste toon weet te vangen. Wist je vanaf het begin al dat dit de vorm zou worden? “Toen ik ben gaan nadenken over wat zo’n vriendschap maakt en wat ik daarvan wil laten zien, kwam ik de hele tijd terug op een soort mini-momenten. Op zichzelf staande momenten binnen een vriendschap en een relatie die voor mij dan de optelsom ‘de vriendschap’ maken. Dat wilde ik dus laten zien, die kleine momenten die het grote verhaal vertellen in plaats van zes grote significante scènes. Dat kwam er redelijk snel in. De zoektocht werd daarna hoe je veertig scènes op twintig locaties erin fietst. Dat was de productionele uitdaging.  Inhoudelijk ging het vervolgens om de zoektocht wat in elk moment de waarheid was. Wat maakt ieder moment essentieel, waarom zit het in de film? Wat zegt het?”

Je hebt deze film in de plaats gedraaid waar je bent opgegroeid, Nijmegen. Je oude middelbare school is ook een van de locaties, een van je hoofdrolspelers heeft zelf ook op die school gezeten. Waar kwam die noodzaak vandaan om het zo dichtbij jezelf te houden? “Tijdens het schrijven en nadenken over deze film wilde ik dat het in essentie authentiek en echt zou voelen. Ik wist nog niet het hoe en wat, maar ik ben maar gewoon gaan schrijven vanuit mijn eigen jeugd, want dit verhaal is heel erg gebaseerd op vriendschappen die ik heb gehad. Toen ik het met mijn producenten [Loes Komen en Eva Verweij van Room for Film – AZ] verder ben gaan ontwikkelen, zijn we dat deels ook door geldgebrek tot in extremen gaan doortrekken. We hadden geen geld voor locatiescouts, maar ik had eigenlijk altijd wel de locatie in mijn hoofd, want die waren dus gebaseerd op mijn jeugd. Dus ja, ik kon ook gewoon vrienden en hun ouders gaan bellen of die kamers van vroeger nog vrij waren. Hetzelfde wat betreft de school. Zo heb ik voor mezelf geprobeerd het zo organisch mogelijk te laten voelen. Als het voor mij organisch en logisch voelt, dan hoop ik dat het ook in de film zo is en bijdraagt aan een bepaalde eerlijkheid.”