Take 5: Urszula Antoniak verovert Locarno

De Nederlands/Poolse filmmaakster Urszula Antoniak won met haar eerste lange speelfilm nothing personal maar liefst zes prijzen op het Festival van Locarno, waaronder die voor beste actrice (Lotte Verbeek) en beste filmdebuut.

1 Wat is het geheim van je filmsucces?
Van het publiek hoor ik regelmatig dat de film artistiek van snit is, maar nog steeds toegankelijk. Er zit een vleugje ironie in, en poëzie, dat kennelijk veel mensen aanspreekt. De film gaat over eenzaamheid als een vrije keuze, over een rebelse jonge vrouw en een oude kluizenaar die elkaar ontmoeten op een Iers eiland. De acteurs spelen werkelijk de sterren van de hemel: ondanks dat je kijkt naar twee eenzame mensen op een eiland blijft de film van begin tot eind spannend. Vaak vind ik arthousefilms zo zwaar aangezet, ik heb geprobeerd om luchtigheid aan te brengen.

2 Je eerste speelfilm en dan meteen zes prijzen in Locarno.
Ik ben ontzettend blij, ook voor Lotte en mijn zeer dappere crew. Het was fantastisch om deze film te maken en nu komt dit succes als een kers op de taart. Ik ben ook vereerd dat ik de prijs van de internationale filmcritici heb gewonnen, die van de federatie van onafhankelijke filmtheaters en de jeugdjury. Dat een krant als The Guardian en nota bene Hollywood Reporter lovende kritieken schreven, geweldig.

3 Wat is de volgende stap?
Ik hoop nu de film te maken die ik al vijf jaar wil maken, beyond words, over een perfect geïntegreerde immigrant en immigratie als state of mind. Dat ik deze film nog niet heb gemaakt komt omdat ik het zonder script wilde doen, met improvisatie. Maar het blijkt onmogelijk om zonder script fondsen te werven. Hoe dan ook heb ik nog drie scripts liggen, die ik voor mezelf heb geschreven, dus er komt hopelijk nog meer aan.

4 Eitje, dus.
Het is vreselijk moeilijk om te beginnen als filmmaker. Het viel me weer op hoeveel filmmakers ik sprak op het festival die bijna failliet zijn omdat ze noodgedwongen hun projecten uit eigen zak financieren, of die jarenlang bezig zijn om geld bij elkaar te krijgen voordat ze kunnen beginnen met draaien. Ikzelf zat in een luxepositie binnen het project De Oversteek (een door onder meer de VPRO en het Filmfonds ingesteld platform voor beginnende filmmakers, OvD) dat mij de kans gaf om deze film te realiseren. De Oversteek is een soort one-stop-shop dat in alle facetten van filmmaken begeleidt en daarom kon deze film relatief snel totstandkomen. In 2007 leverde ik het script in, in 2008 konden we draaien en nu wint nothing personal al die prijzen.

5 Je bent zelf opgeleid in Polen, wat vind je van het Nederlandse filmklimaat?
Zoals ik al zei heb ik niks te klagen! Wat ik wel vreemd vind is dat je vaak de hulp van een omroep nodig hebt om een speelfilm te maken. Sommige onderwerpen blijken dan opeens onmogelijk om te behandelen en stilistisch gaat het meer richting psychologie en identificatie met de personages. Er zou wat duidelijker onderscheid moeten komen tussen tv en cinema. Je ziet Reygadas of Mendoza toch ook niet aankloppen bij een omroep?

Olga van Ditzhuijzen