Lichting 2013: Reber Dosky over Lokroep

De Filmkrant stelt deze zomer scherp op het nieuwe regietalent, vers van de Filmacademie. Als eerste vertelt Reber Dosky, die afstudeert met de documentaire Lokroep. Dosky: “Ik wil films maken die kleine verhalen verbinden aan hun politieke context.”

Lokroep toont een conflict tussen stad en platteland en tussen vader en zoon in een van de Koerdische dorpen die door Turkije werd verwoest.

Je noemt jezelf een Nederlands-Koerdische filmmaker. Hoe bedoel je dat? “Ik woon nu vijftien jaar in Nederland, maar kom uit het Koerdische noorden van Irak. Ik ben dus allebei. In de Eerste Golfoorlog vluchtte ik naar een dorp in zuidoost-Turkije. De kleur van de stenen, de patrijzen en de armoede maakten indruk. In Irak heb je geen filmacademie, dus dat ik daar een film over zou maken, wist ik niet. Als kind kende ik vooral de Tom & Jerry-animaties, van televisie. Na een paar jaar in Nederland maakte ik een documentaire over minderjarige asielzoekers en meldde me later aan bij de NFA.
“Ontheemding, eenzaamheid en het contact tussen vader en zoon interesseren me. Dat herken ik. Mijn hele familie woont in Koerdistan. Het thema van Lokroep is universeel: de vader wil zijn zoon in de buurt houden, maar de zoon verkiest het stadsleven.”

Je stuurt het publiek niet opzichtig met je cameravoering en montage. Is dat typerend voor jou als regisseur? “Ik wil het visuele aspect laten voortkomen uit het onderwerp. Nu vond ik de gele rotsen mooi, dus heb ik gekozen te observeren. Daarnaast trof de rustige aard van de bewoners me. Daarom hebben we veel long takes gebruikt en grotendeels op statief gedraaid. Zo weerklinkt die rust in het beeld.
“Mijn vorige film Mijn geluk in Auschwitz gaat over een vriendschap in een concentratiekamp. Je ziet Hajo Meyer [een joods-Duitse natuurkundige en politiek activist; LvZ] in een donker hol, uitgelicht met slechts twee lampjes. Hij vertelt over zijn herinneringen aan Auschwitz en die zijn met animatie geïllustreerd. Heel anders dan Lokroep dus.”

Waar ben je over vijf jaar? “Dan sta ik hopelijk op een groot podium met een speelfilm over de Armeense genocide. Dat wordt een duur project, dus tussendoor wil ik kleine projecten doen. De link met politiek is voor mij belangrijk. In Irak is de politiek dwingend en heilig; daar mag je geen kritiek op geven. Hier kan ik films maken die dat wel doen.”

Een aantal van de bachelor-eindexamenfilms is te zien op het komende Nederlands Film Festival.