Hollandse Nieuwe 2018: Hetty de Kruijf over Nothing to Declare

In de reeks Hollandse Nieuwe komen negen makers aan het woord wier film op de 38ste editie van het Nederlands Film Festival in première gaat. Hetty de Kruijf toont in haar korte film Nothing to Declare de helse reis van drie jonge mensen op de vlucht voor oorlog.

Door Mariska Graveland | Portret Angelique van Woerkom

Waar gaat je film over? “Nothing to Declare is een korte film die zich volledig afspeelt in de laadruimte van een vrachtwagen, waar drie jonge mensen, op de vlucht voor de oorlog, elkaar ontmoeten. Aanvankelijk is er wantrouwen tussen de drie vreemdelingen, maar als blijkt dat ze voorlopig met elkaar opgescheept zitten, groeien de drie lotgenoten steeds meer naar elkaar toe.
“Wat deze film voor mij bijzonder maakt, is dat de hoofdrollen niet door professionele acteurs worden vertolkt, maar door drie jonge mensen die zelf net uit hun geboorteland zijn gevlucht en naar Nederland zijn gekomen. Al in een vroeg stadium hebben we aan de hand van vele gesprekken en improvisaties delen van hun ‘echte’ levensverhaal in het script verwerkt. Nothing to Declare balanceert in dat opzicht op het randje van fictie en werkelijkheid.”

Waarom wilde je deze film maken? “Ik las een krantenartikel over een vrachtwagen die aan de rand van de Oostenrijkse snelweg werd gevonden. De chauffeur was nergens te bekennen. In de laadruimte werden de levenloze lichamen van 71 vrouwen, mannen en kinderen aangetroffen. Door zuurstofgebrek hebben ze het waarschijnlijk slechts drie uur volgehouden in de vrachtwagencabine. Een onvoorstelbaar gruwelijke dood. Helaas is zo’n levensgevaarlijke reis niet ongebruikelijk voor de vele mensen die naar West-Europa komen.
“Mijn vorige tv-film Jungle ging over het leven in het vluchtelingenkamp in Calais. Maar daar zit nog een heel verhaal voor. De mensen die in het kamp verblijven, hebben vaak al een helse reis achter de rug. Voor mijn gevoel had ik dus een belangrijk deel van het verhaal nog niet verteld. Nothing to Declare is dan ook de noodzakelijke proloog van Jungle: het gaat over de reis naar West-Europa en over alle ontberingen die men tijdens zo’n tocht moet doorstaan.
“Maar het is bovenal de menselijkheid die centraal staat in de film. De film gaat over de onderlinge relaties tussen de drie hoofdpersonen tijdens hun reis: de gesprekken die ze voeren, de grappen die ze maken en de vriendschappen die ze vormen.”

Mijn volgende film wordt nu eens… “Iets heel anders. Een film die weliswaar net zo maatschappelijk relevant is, maar in tegenstelling tot mijn vorige films zich niet in het heden afspeelt. Een dystopie over neokapitalisme, de opwarming van de aarde en een overweldigende stroom aan klimaatvluchtelingen.”

Dit zou de Nederlandse film nodig hebben… “De Nederlandse film zou wat mij betreft af moeten van het stigma dat de Nederlandse film ‘minder goed’ is. Het heersende idee is jammer genoeg nog steeds dat wij in Nederland de kwaliteit van internationale films niet kunnen halen. Je hoort mensen vaak zeggen dat een film ‘goed is voor Nederlandse begrippen’. We moeten af van dit minderwaardigheidscomplex en films maken die de internationale kwaliteit wél halen.”

Dit was een bepalend filmmoment in mijn leven… “Toen mijn ouders in 1998 een DV-camera kochten en ik deze mocht gebruiken om toneelstukjes vast te leggen. Vanaf dat moment begon ik samen met vriendinnen verhalen te verfilmen. Dat werd steeds geavanceerder door special effects met ketchup, een bureaustoel als dolly en een blauw geschilderde slaapkamermuur om te keyen. Mijn liefde voor film was geboren en sindsdien ben ik niet meer gestopt met het vertalen van verhalen naar het witte doek.”

Te zien op het Nederlands Film Festival.