Frederike Scheffer over Een vrije dag van het ongelukkig zijn

'Ik voel me toch meer kunstenaar dan filmer'

De hele zomer interviewt de Filmkrant vers afgestudeerd filmtalent van verschillende academies. Deze week vertelt Frederike Scheffer (Willem de Kooning Academie) over Een vrije dag van het ongelukkig zijn, waarin het ongelukkig zijn via dans een plek krijgt. “Tijdens de productie leerde ik dat het niet erg is dat je je soms down voelt.”

Dat een afstudeerfilm over liefdesverdriet een beetje cliché is, wist Frederike Scheffer ook wel. Maar toen het een jaartje geleden uitging met haar vriend en ze daardoor hun gedeelde appartement moesten verlaten, triggerde dat gevoelens waar ze zich aan de ene kant geen raad mee wist, maar die tegelijkertijd zo diep en heftig waren dat ze meteen wist dat ze die via film moest bevragen. Een tijdje liep ze met het plan rond, totdat ze het uiteindelijk met de bevriende danseres Sanam Saidpur tot een film uitwerkte.

Clichématig is Een vrije dag van het ongelukkig zijn in ieder geval niet geworden. Met groot gevoel voor ritme en sfeer wordt de kijker in de abstracte dansfilm meegevoerd in het gevoelsleven van Fenna (Saidpur) die na een breuk met een geliefde haar spullen komt halen, maar tijdens het inpakken van een aantal boeken door heftige herinneringen overmand wordt. Wat begint als een dans in een theaterdecor, ontwikkelt zich steeds verder in een abstracte mix van beweging en kleuren waarin Fenna’s ongelukkigheid bijna tastbaar wordt.

Hoe ontstond de film? “Veel van mijn ideeën ontstaan uit gevoel. Ik hoor een liedje of zie een theaterstuk en probeer vervolgens de gevoelens die het oproept te doorgronden. Deze keer was dat echter een persoonlijk voorval: mijn relatie ging uit en ik was daar door van slag. Dat gevoel wilde ik verbeelden, maar hoe? Na veel wikken en wegen stond ik op een avond in mijn nieuwe zolderkamertje te dansen op het laatste nummer dat ik en mijn ex samen luisterden en wist ik: dit gevoel kan ik via dans het beste overbrengen. Van daar uit heb ik het scenario geschreven, en ben ik samen met componist Lucas Thijs en hoofdrolspeler Sanam aan de slag gegaan met de muziek en de choreografie”

Frederike Scheffer

Op je website las ik dat je geïnteresseerd bent in het samenbrengen van theater, dans, film en muziek. Dat gebeurt ook in Een vrije dag van het ongelukkig zijn,waarin je de gevoelens van hoofdpersoon Fenna via dans én in een theaterdecor verbeeldt. “Die ambitie om verschillende disciplines te combineren had ik al vanaf de eerste dag op de Willem de Kooning Academie. Docenten vroegen zich ook weleens af of dat niet een te ambitieus doel was voor zo’n korte afstudeerfilm. Het zijn natuurlijk kunstdisciplines die elk hun eigen wetten en conventies kennen, maar als je die een beetje kan manipuleren of ermee weet te spelen kan je tot nieuwe vormen komen. Ik weet nog dat ik voor het eerst Lars von Triers Dogville zag en dacht: dat wil ik ook. Dat je een zo’n abstract decor filmisch kan maken. Dat je een huis kan neerzetten en langzaam kan afbreken, en het zodoende een levend onderdeel maakt van het verhaal. Dat heeft iets krachtigs.”

Het verhaal van de film is persoonlijk. Was het maken een catharsis? “Ja. En de productie was soms heftig. Vooral tijdens de repetities en de draaidagen was het ongemakkelijk. De montage was dan weer vooral een zoektocht naar het gevoel waarmee we de film waren begonnen; klopte dat nog steeds? Editor Caylee Nielen heeft dat heel strak weten te pakken, vind ik. Uiteindelijk was het maakproces ook een aanleiding om de ongelukkigheid te onderzoeken. Een les die ik heb geleerd is dat je soms gewoon moet accepteren dat je ongelukkig bent. We zijn bijna geconditioneerd om gelijk weer afleiding te zoeken, maar soms is helemaal niet erg dat je je down voelt. In de film probeert Fenna op allerlei manieren aan dat ongelukkige gevoel te ontsnappen, maar elke vluchtpoging loopt op niets uit.”

Wat wil je verder doen? “Ik voel me toch meer kunstenaar dan filmer. De kruising tussen performance en beeld lijkt me bijvoorbeeld spannend om te onderzoeken. Of iets richting de fantasy en sciencefiction, waar ik sinds mijn kindertijd aan verslaafd ben. De boeken van Auke Hulst bijvoorbeeld, die schuren tegen het dystopische aan, dat vind ik interessant. Jij en ik en alles daartussenin, daar zit een film in. Net zoals een samenwerking met Wende Snijders, dat lijkt me ook geweldig. Ook zij beweegt zich op dat raakvlak tussen verschillende disciplines. Ik voel me met haar verwant.”


Diverse afstudeerfilms zullen te zien zijn op het Nederlands Film Festival dat van 27 september t/m 5 oktober plaatsvindt in Utrecht.