De regisseur over La vie d’Adèle

Abdellatif Kechiche, van wie La vie d’Adèle dit jaar met de Gouden Palm van het Filmfestival van Cannes naar huis ging, is een man van weinig woorden.

Ik spreek Kechiche tijdens het filmfestival van Cannes, de ochtend na de allereerste persvoorstelling. Het is vrij normaal dat regisseurs bij de wereldpremière van hun film nog geen kant-en-klare antwoorden hebben, maar wat meteen opvalt bij Kechiche is dat hij niet alleen lang maar ook goed nadenkt over hoe hij de vragen het beste kan beantwoorden.
Mijn eerste vraag gaat over de invloed van de Franse dramaturg en schrijver Pierre de Marivaux. Zijn toneelstuk Le jeu de l’amour et du hasard was niet alleen een directe inspiratie voor de tweede film van Kechiche, L’esquive, die hem meteen een pak Césars opleverde, maar ook een inspiratiebron voor zijn verfilming van Le bleu est une couleur chaude, het stripboek van Julie Maroh dat door Kechiche verfilmd werd als La vie d’Adèle, een directe verwijzing naar Marivauxs onaffe roman La vie de Marianne uit de jaren dertig van de achttiende eeuw (het personage van Adèle leest het boek zelfs in de film).
"Marivaux is een van de schrijvers die ik het meest bewonder, die ik zelfs bijna vereer", legt Kechiche uit. "Marivaux is iemand die je eigenlijk als een soort vriend ziet, iemand waar je altijd weer opnieuw van wilt horen, waarvan je wilt weten wat hij te vertellen heeft en iemand die, zelfs als hij iets vertelt wat je al gehoord hebt, dat zo goed kan doen dat je er elke keer weer nieuwe dingen in ontdekt."
Ik wil al door naar de volgende vraag maar Kechiche wil het duidelijk nog even over zijn lievelingsschrijver hebben, dus vraag ik hem hoe iemand uit de achttiende eeuw zoals Marivaux een logische keuze kan zijn om het verhaal van een lesbische liefdesrelatie in de eenentwintigste eeuw meer diepte te geven: "Marivaux is een soort toonkunstenaar, iemand bij wie je elke keer weer nieuwe nuances en finesses ontdekt. Het is net alsof ik muziek hoor als ik Marivaux lees. Marivaux is iemand die op een hele precieze manier naar de mensheid kijkt, en dan met name naar de vrouwelijke helft daarvan. Daarmee voel ik me verwant."
De actrices hebben mij al eerder die dag verteld dat de draaiperiode uiteindelijk een aantal maanden langer duurde dan oorspronkelijk voorzien. Ik wil van Kechiche weten waarom hij zoveel tijd nodig had op de set, aangezien het om een film gaat zonder ingewikkelde historische kostuums en vrijwel geen speciale effecten.
"Het scenario, alhoewel het natuurlijk iets is waarover lang is nagedacht en waaraan veel tijd is besteed, is voor mij absoluut niet het eindpunt. Het is een vangnet, een handleiding of een soort kompas maar niet iets wat de wet voorschrijft. Het echte vervaardigen van de film begint pas met de verschillende ontmoetingen die plaatvinden voordat de productie begint en het is iets dat zich daarna verder kan ontwikkelen op basis van de band die ik met de acteurs krijg. Het vastleggen van de film is voor mij niet iets wat alleen tijdens de schrijfperiode gebeurt maar ook iets wat zich verder ontwikkelt tijdens de voorbereidingen, tijdens het draaien en in de montagekamer. Je probeert iets, gooit iets weg, begint opnieuw, probeert iets anders. Dat hoort allemaal bij het schrijfproces, dat zich uitstrekt van het eerste opzetje tot het einde van de soundmix."
"Ik moet eraan toevoegen dat ik erg blij ben dat het voor mij zo allemaal werkt," vervolgt de Frans-Tunesische regisseur. "Ik moet er eerlijk gezegd niet aan denken dat ik een perfect scenario zou schrijven, want dat zou betekenen dat ik tijdens de draaiperiode en de montage eigenlijk alleen nog maar een technicus zou zijn die moet verwezenlijken wat ik eerder al perfect heb opgeschreven. Deze film was ook anders omdat ik normaal gesproken altijd een lange repetitieperiode met de acteurs heb, zoals bij L’esquive en La faute à Voltaire. Tijdens die periode kun je alle verschillende mogelijkheden uitproberen zodat je tijdens de shoot een goed idee hebt van wat wel en niet werkt. Maar voor deze film was er geen tijd voor repetities en was de draaiperiode zelf dus uiteindelijk langer, om alle verschillende mogelijkheden toch te kunnen onderzoeken."
Ook over de keuze van zijn actrices moet hij lang nadenken voordat hij uiteindelijk zegt: "Léa en Adèle waren de beste opties, omdat ik op zoek was naar twee personen die zowel complementair als het compleet omgekeerde van elkaar konden zijn. De keuze is altijd eerst instinctief. Het duurt dan ook wel even voordat je zeker weet dat je echt de juiste personen hebt gevonden, maar uiteindelijk lukt dat gelukkig meestal wel."

Boyd van Hoeij