Tribeca Festival 2023, blog 1

De 22e editie van Tribeca Festival toonde opnieuw dat het door Robert De Niro opgerichte filmfestival een welkome thuishaven is voor acteurs die op de regiestoel plaatsnemen.

Het Tribeca Film Festival werd in 2001 opgericht door het trio Robert De Niro, zijn productiepartner Jane Rosenthal en haar (inmiddels ex-)echtgenoot, investeerder Craig Hatkoff. Het was hun antwoord op de aanslag op het World Trade Center op 11 september 2001.

Oorspronkelijk was het bedoeld om het zwaar aangetaste stadsdeel Tribeca nieuw leven in te blazen. Inmiddels is het festival, dat de afgelopen weken zijn 22e editie meemaakte, een van de hoogtepunten van de New Yorkse culturele kalender. In 2021 werd het woord ‘film’ uit de titel verwijderd, want het festival besteedt inmiddels ook veel aandacht aan audioverhalen, games en VR-werken.

Ondanks paniek op de openingsdag vanwege de giftige rookwolken die vanuit Canada over de stad neerdaalden, ging het festival feestelijk van start met de documentaire Kiss the Future, over U2 in Sarajevo. Tweevoudig Oscar-winnaar De Niro was zelf de belangrijkste attractie, met vrienden en medewerkers zoals Martin Scorsese, Matt Damon en Brendan Fraser in zijn kielzog. De acteur werd op het openingsfeest van zijn festival uitgeroepen tot ereburger van New York, de stad waar hij al zijn hele leven woont; burgemeester Eric Adams overhandigde hem de symbolische sleutels van de stad.

Met het oog op De Niro’s aanstaande tachtigste verjaardag werd voor het najaar een driedaags fan-event aangekondigd met filmvertoningen, interactieve installaties, muziek en gesprekken. En de slotfilm van het festival was De Niro’s regiedebuut uit 1993, A Bronx Tale, waarin een Italiaans-Amerikaanse jongen zwicht voor de verleidingen van de maffia. Aan aandacht voor de filmlegende dus geen tekort.

Het is waarschijnlijk ook de ‘De Niro-factor’ die maakt dat Tribeca een plek is waar grote namen graag komen, en specifiek acteurs die de overstap naar regisseren maken – ook als hun werk nog teleurstelt. Zo presenteerde David Duchovny (als acteur vooral bekend uit The X-Files) hier dit jaar zijn tweede film, Bucky F*cking Dent, een grappig maar onevenwichtig sportdrama naar het gelijknamige boek uit 2016. De vertelling rond een vader-zoon-relatie in de honkbalwereld slaat geen verrassende wegen in en neemt soms gemakzuchtig genoegen met toevalligheden om de plot in beweging te houden. De film leunt vooral op het zichtbare spelplezier van Duchovny zelf als de vader, een horkerige Boston Red Sox-fan die zich moet verzoenen met zijn zoon (Logan Marshall-Green) nadat hij terminaal ziek blijkt te zijn.

Acteur Michael Shannon debuteert met de goedbedoelde maar wat stuurloze film Eric LaRue, met Judy Greer en Alexander Skarsgard als conservatieve ouders van een tienermoordenaar. Het is een bewerking van het gelijknamige toneelstuk uit 2002 van Brett Neveu, dat wapengeweld op Amerikaanse middelbare scholen aan de kaak stelt. Tragisch genoeg is dit verhaal nog altijd actueel – schietpartijen op scholen lijken vast te zitten in beleidsmatige onverschilligheid. Het belangrijkste conflict in de film is de manier waarop de ouders omgaan met de tragedie: de een trekt zich terug in zichzelf, de ander omarmt het geloof en de kerkgemeenschap.

Nog een film van een acteur was The Listener van Steve Buscemi, een ingetogen drama over een vrijwilliger in de geestelijke gezondheidszorg (Tessa Thompson) die wordt gevolgd terwijl ze gedurende één nacht de helpdesk bemant. Er gebeurt weinig, maar Thompson weet met haar gedempte optreden de interesse vast te houden. Het lijkt erop Buscemi de rol van aandachtig luisteren als middel tot empathie wil benadrukken, maar daarin slaagt hij maar ten dele.

En dan was er nog Fresh Kills, een bijzonder interessant project van Jennifer Esposito, dat draait om een onderbelicht aspect van de maffiafilm: de echtgenotes. Esposito speelt zelf ook de hoofdrol als de matriarch van een misdaadfamilie in Staten Island, die allerlei problemen het hoofd moet bieden als haar man naar de gevangenis moet. Het is een verfrissende blik op een klassiek genre via de vrouwen van deze wereld, getrouwd met of geboren in het maffialeven. Fresh Kills schildert een overtuigend portret van overleven maar ook medeplichtigheid.

Vertaald door Birgitta Feith.