Keynote Akwasi op Industry Forum Cinekid

Als Akwasi Ansah het woord ‘pandemie’ in de mond neemt, heeft hij het niet over Covid-19. Nee, dan doelt hij op racisme. Een zaak die hem hoog zit, daar liet hij in zijn presentatie op het online Industry Forum van Cinekid geen misverstand over bestaan.

Akwasi is in de eerste plaats bekend als succesvolle Nederlandse rapper met Ghanese roots. Of op dit moment misschien nog bekender door het voorval op de Dam in Amsterdam, maar daarover straks. Maar hij doet meer dan rappen. Hij is dichter, acteur, performer, televisiemaker en oprichter van het muzieklabel NEED Recordings. Zelfverzekerd, welbespraakt, niet bang te zeggen waar het op staat. Hij heeft zijn keynote voor het Cinekid Industry Forum van tevoren opgenomen zodat het een strakke performance is. Met een live Q&A als toegift.

Zoals ieder jaar heeft Cinekid weer de sectie Cinekid for Professionals, een week waarin makers en andere betrokkenen bij kinderfilm en -televisie elkaar ontmoeten, presentaties bijwonen en films bekijken. Alles online dit jaar. Drie dagen Industry Forum met voordrachten, met aansluitend de Junior Co-production Market. Akwasi Ansah is er een van de drie keynote-sprekers. Zijn onderwerp is aangekondigd als de verantwoordelijkheid van mediamakers betreffende content voor jong publiek. Daarbij denkend aan zijn eigen ervaringen.

Hoe ziet zo’n bespiegeling in Akwasi-stijl eruit? Een zeer persoonlijke, zeer doelgerichte verhandeling in vijf resoluut gespresenteerde stappen. Identiteit. Black Lives Matter. ReChill. Impact. De vijfde volgt straks – geen spoilers nu.

Identiteit
Sommige mensen noemen hem Anton, vertelt hij. Of dat waar is weet ik niet, maar hij stelt dat je AKWASI ook kan lezen als acroniem voor Anton Karel Willem Anton Simon Isaak. Identiteit is flexibel. Eind jaren zeventig kwamen zijn ouders uit Ghana naar het Westen. Via Londen naar Amsterdam, waar familie woonde. Een kwestie van identiteit. Nederland is mijn grond, zegt Akwasi, maar identiteit is meer dan paspoort of afkomst. Het is een naam, het is sociaal, cultureel, genetisch. Het is je haar, je dreadlocks. De kleur van je huid soms. Nu ook: je identiteit online. Maar het belangrijkste is karakter. En dat waar je naar streeft en waar je naar toe gaat.

Black Lives Matter
Neem nooit iets aan, kijk altijd hoe het zit. Het is een van de dingen die Akwasi ons met klem voorhoudt. Een zwarte vuist, fier omhooggestoken tussen een stel andere handen. Is dat wat Black Lives Matter is? Nee, volgens Akwasi is het een rij opgeheven vuisten, in alle kleuren van wit naar zwart. Black Lives Matter betekent All Lives Matter. Zwart krijg je als je alle kleuren mengt.

Black lives matter. Black loves matter, black future matters, black children matter. Dat betekent het ook allemaal.

Toen hij op school zat, maakte zijn vader hem duidelijk dat hij altijd meer zijn best zou moeten doen dan de anderen. Van je achterstand een voorsprong maken, is nu zijn devies. Doe wat goed is. We kunnen de wereld veranderen, houdt hij ons voor. Denk aan de volgende generatie, denk aan de kinderen, er komt tegenwoordig veel op ze af. Zo kwam hij in 2016 op het idee voor ReChill.

ReChill
Simpel gezegd is ReChill een tv-serie waarin kinderen kennismaken met mediteren, leren te focussen en om te gaan met stress. “Een op de vijf kinderen is depressief”, zegt Akwasi. “Dat is belachelijk. Kinderen zijn de toekomst.” De clip die hij vertoont laat zien dat er niets zweverigs aan is. Integendeel, ReChill is vrolijk en serieus tegelijk, ontspannen en creatief, stil en uitbundig. Akwasi, omringd door kinderen, is er zichtbaar in zijn element. ‘Het gaf me energie.’

Impact
Dan wordt de aarde hard getroffen door de inslag van een meteoriet. Akwasi’s beeldspraak is niet kinderachtig. “Waarom hebben we zo’n inslag nodig? Omdat dingen moeten veranderen.”

Op het scherm achter hem verschijnt een foto waarop hij deelneemt aan de demonstratie op de Dam als protest tegen de moord op George Floyd. Hij draagt een zwart shirt, net als nu tijdens zijn lezing. “Maar dat is toeval”, lacht hij. “Ik ben meer dan dat.” Om vervolgens duidelijk te maken hoe pijnlijk getroffen hij was door de behandeling van het gebeuren in de media. Die hadden het vooral gemunt op de burgemeester van Amsterdam, op een mogelijke corona-uitbraak, en op die ene zin uit zijn betoog van tien minuten waarin hij stelde Zwarte Piet in zijn gezicht te willen trappen. Zo vat hij samen. Daarover ging het, niet over waar die bijeenkomst echt over ging. Over dat kennelijk hoogst ongemakkelijke onderwerp racisme.

Hij noemt het een van de dingen die hem tot nu toe het meest geraakt hebben. Maar hij voelt zich ook sterker geworden. Hij wil van vergif een medicijn maken.

Uitdaging
In beeld verschijnt de promovideo van de omroep die hij besloot op te richten, ZWART. De uitdaging is om nog voor december 50.000 leden te werven. De stand is nu bijna 20.000. De video oogt vrolijk, veelkleurig, energiek. Zelfs Adriaan van Dis duikt op. Het gaat om het dekoloniseren van de geest, stelt die. Het moet een beweging worden die voor iedere kleur en gezindheid is, iets dat daarboven uitstijgt. Inclusiviteit kent geen grenzen.

Met de ondubbelzinnige oproep om lid te worden is het een ontknoping die ik niet direct had verwacht. Zou deze keynote niet over media en kinderen gaan? Afgezien van het intermezzo over ReChill zijn die voornamelijk terloops ter sprake gekomen. Hoewel: als we de wereld veranderen, is dat voor de kinderen.

Tijdens de Q&A wil iemand weten wat Akwasi mist in het huidige medialandschap voor kinderen, en gaat ZWART daar ook aan werken? Hij ziet de nieuwe omroep als een heel lange tafel waar alle leden aan kunnen schuiven. Ook kinderen moeten een stem kunnen hebben in wat ze willen zien. Representatie is heel belangrijk. Iedere kleur moet aan bod komen, iedereen moet een soort rolmodel kunnen vinden.

Intussen is hij al in gesprek met de VPRO, en binnenkort ook met andere omroepen, over samenwerking. Wie weet is ZWART straks niet eens meer nodig. Iedereen moet meer inclusief worden.

Dat laatste is een onderwerp dat tijdens dit Industry Forum nog wel vaker ter sprake zal komen. Zo bezien is deze keynote niet alleen een promo voor ZWART. Het biedt ook stof tot nadenken. En Akwasi demonstreert hoe je actie kan ondernemen als verandering nodig is. Tijdens zijn betoog had hij al een favoriete regel uit De kleine prins van Antoine de Saint-Exupéry aangehaald: ‘Een doel zonder plan is een wens.’ Akwasi is een man met een plan, dat is duidelijk.