Field Recordings 2018 in WORM, Rotterdam

Field Recordings in WORM Rotterdam toonde drie dagen lang nieuwe en oudere landschapsfilms. Kunstenaar/filmmaker Joshua Bonnetta was speciale gast. Zijn nieuwe installatie Caolas na Hearadh (The Sound of Harris) schoot hij op Schotse eilandengroep Buiten-Hebriden – voor mensen met ‘Fernweh’ een plek met een verkwikkend portie desolaatheid.

Landschappen zien we vaak als verpozing, als iets om je aan te vergapen. We onderwerpen ze aan onze blik, maar wij staan ook onder invloed van datzelfde landschap, vaak zonder dat te beseffen. De wisselwerking tussen de aarde, de geschiedenis en ons denken stond centraal in het driedaagse evenement Field Recordings in WORM Rotterdam, samengesteld door filmmaker Tim Leyendekker en Sander Hölsgens. Zij selecteerden een flink aantal landschapsfilms en antropologische films, waaronder werken van Laida Lertxundi, Deborah Stratman, Nina de Vroome, Salomé Lamas, Stephanie Spray en Pacho Velez.

De in New York gevestigde interdisciplinaire kunstenaar Joshua Bonnetta presenteerde een 60 minuten durende preview van Caolas na Hearadh (The Sound of Harris). Bonnetta nam zijn prachtige film op in de Schotse Buiten-Hebriden tussen de donkerste en helderste dagen van het jaar. Vuurtorens in de schemering, een kolkende zee en een verkwikkende portie desolaatheid ontbreken niet in dit work in progress. Bonnetta, die ook een workshop gaf in de WORM Filmwerkplaats, verweeft Super 16mm-beelden met ter plekke opgenomen geluid en interviews met de bewoners. Deze plek, dit verhaal, deze mensen, onze waarneming: meer is er niet nodig om deze ongenaakbare omgeving te verkennen.

In de zaal was een filmprogramma te zien met onder meer 25 Sunset Red (Laida Lertxundi, 2016). Zij brengt Baskenland en Californië samen in een quasi-autobiografische film waarin echo’s doorklinken van haar jeugd met communistische ouders. Lertxundi trakteert ons op een mysterieuze mix van roodgefilterde landschappen, huiselijke taferelen en politieke statements. Zo laat ze ons voelen hoe een politieke revolte kan uitbarsten en een leven kan vormen – haar leven.

Goudkoorts
Optimism (Deborah Stratman, 2018) is opgenomen in Dawson City, Yukon Territory in Canada, waar in de negentiende eeuw de goudkoorts (‘Klondike Gold Rush’) heerste. In deze plaats, gelegen diep in de vallei, houden de bergen veel van de zonnestralen tegen. Deborah Stratman en Steven Badgett maakten daarom de spiegelende schijf Augural Pair, een verder nutteloos sculptuur dat net als in de Dolomieten de plek eindelijk van zonlicht had moeten voorzien. Of vitamine D ook via gereflecteerd zonlicht opgenomen wordt, vraagt men zich ondertussen heel praktisch af. Het landschap herbergt ook een historische onrechtvaardigheid: de goudkoorts zorgde ervoor dat het land van de oorspronkelijke bewoners onteigend werd.

Walking Fire (Nina de Vroome, 2018) is een oefening in improviserend filmen. De Belgische filmmaker De Vroome vroeg filmstudenten van de Sapientia-universiteit in het Roemeense Cluj-Napoca om een dag in hun eentje in een rechte lijn te wandelen naar een gehucht genaamd Szèk, om een video te maken over hun waarnemingen. Niemand van de studenten durfde in dit ruige gebied alleen op pad te gaan. Zelf struinde ze rond in het dorp waar ze joviaal wordt onthaald. Als snel kon ze geen afstandelijke observator meer blijven maar werd ze vanzelf een medespeler. In de sporen van een vuur dat de boeren maken om het land te bemesten, ontmoet ze een aantal kleurrijke types. Je openstellen voor wat zich aandient, zonder voorgekookt plan, is de motor achter haar werk, en zou ook zomaar een mooi motto voor een leven kunnen zijn.