Berlinale 2023, blog 7

Nena van Driel schreef de scenario’s voor drie van de zes Nederlandse films die dit jaar op de Berlinale te zien zijn. “De moeder-dochter-relatie heb ik uitgespeeld.”

Met drie speelfilms en drie korte films in de selectie is Nederland dit jaar goed vertegenwoordigd op de Berlinale. Opvallend genoeg rolden drie van die zes films uit de pen van dezelfde jonge scenarist: Nena van Driel.

Naast de kortfilms Magma van Luca Meister en Ma mère et moi van Emma Branderhorst is ook de eerste door Van Driel geschreven speelfilm te zien: Kiddo van regisseur Zara Dwinger. Alle drie de films draaien in het jeugdfilmprogramma Generation. En alle drie stellen ze de relatie tussen een meisje en haar ouders centraal. “Mijn moeder is een beetje mijn muze geweest de afgelopen jaren”, lacht Van Driel.

Dat er nu drie door haar geschreven jeugdfilms tegelijk verschijnen, is vooral toeval, benadrukt Van Driel, die in 2017 afstudeerde aan de Filmacademie en sindsdien onder meer meeschreef aan de series Mees Kees en WTF?!. “Al denk ik wel dat veel jonge, beginnende filmmakers een ouder-kind-relatie centraal zetten. Nu heb ik er drie – dus het is wel tijd voor iets anders. De moeder-dochter-relatie heb ik uitgespeeld.”

Ondanks de vergelijkbare uitgangspunten zijn de drie films ook heel verschillend, benadrukt Van Driel. “Ze hebben alle drie heel erg een eigen stempel, een eigen signatuur, een eigen ritme. Ik werk graag met makers die een uitgesproken visie hebben, daar ga ik heel erg van aan. Het inspireert me – ik vind het interessant om te kijken hoe we die visie zo goed mogelijk kunnen vertalen naar een scenario.”

Magma vertelt in verstilde fragmenten hoe de negenjarige Esra na een verhuizing opnieuw haar plek moet vinden. Kiddo barst juist uit zijn voegen van de springerige energie om het verhaal van de elfjarige Lu over te brengen, die op roadtrip gaat met haar lang afwezig geweeste moeder. En in Ma mère et moi, waarin de zeventienjarige Kees zich langzaam losworstelt uit de verstikkende omarming van haar moeder, verfijnt Emma Branderhorst de fijngevoelige stijl van haar gevierde eerdere kortfilms Onderhuids (2019) en Vlekkeloos (2021), die beiden ook voor de Berlinale werden geselecteerd.

“Zara is het meest uitgesproken, qua stilering en de toon van de humor en het filmische”, zegt Van Driel, gevraagd om de signatuur van de drie regisseurs te omschrijven. “Kiddo is deels een ode aan de roadmovie, met heel veel referenties aan filmklassiekers. Dat is heel erg Zaar. Met Luca is het juist heel fijngevoelig, iets dat klein lijkt maar eigenlijk heel groots is, als een soort bladerdeeg-laagjes. En Emma is een uitgesproken feministische maker, die meestal een maatschappelijk thema centraal stelt in hara films. In die zin is Ma mère et moi iets uitzonderlijks voor haar, het is een meer persoonlijke film.”

Hoe een samenwerking met een regisseur uitpakt, is steeds weer net anders. Ma mère et moi begon met een idee van Branderhorst; voor Magma staat Van Driel als enige scenarist op de credits; en Kiddo schreef ze samen met Dwinger. Maar in alle gevallen ontstonden de scenario’s in nauw overleg met de regisseurs. “Je bent samen aan het schatzoeken: waar zit de kern van wat je wil vertellen? Ik kijk ook naar hun eerdere werk, en naar de films die zij mooi vinden, om te zien wat bij hun past. Het heeft niet zo veel zin om mijn visie er in te forceren. Ik denk dat die er uiteindelijk hoe dan wel in doorsijpelt.”