Prénom Carmen #35

Carmen Felix schrijft over genre, niche en mainstream.

Als ik iets een doodsaai thema in film vind, is het wel de manier waarop er met ‘lelijkheid’ bij vrouwen om wordt gegaan. Of sterker nog, het gebrek er aan. Zeker als je kijkt naar de hoeveelheid films waarin superhete actrices aan lelijke mannen worden gekoppeld. Het lijkt soms wel alsof je als actrice niet écht lelijk mag zijn. Maar, gelukkig! Je mag het wel spélen. En dat gebeurt meestal op de meest gênante manieren. De (jonge) actrices die je ziet in het gros van de films die we consumeren, zijn nou eenmaal knap. Of het nou klassiek knap of ff-met-je-ogen-knijpen-en-dan-zie-je-het-knap is. Ze zijn aantrekkelijk. Onaantrekkelijke actrices zijn zeldzaam. Dus zijn het vaak aantrekkelijke vrouwen die door moeten gaan voor lelijk eendje. Iets wat altijd voelt als een rare belediging naar écht lelijke vrouwen, want waarom wordt hen eigenlijk geen boegbeeld gegund?

Het modern-klassieke voorbeeld is natuurlijk hoe stunner Rachael Leigh Cook een lelijke kneus moet voorstellen in She’s All That (1999)—een losse ode aan My Fair Lady. En dat doet ze door… een bril te dragen. Als het montuurtje eindelijk af is, ja dán ziet Freddie Prinze Jr eindelijk iets in dat afstotelijke mokkel. Wist hij veel dat het gewoon een megababe kon zijn, als ze zich een beetje zou verzorgen?

De feminist in mij kan niet meer naar dit soort films kijken en vooral She’s All That geeft me oneindig veel cringey kippenvel. Ten eerste omdat mega jock Zack (Prinze) het prototype misselijke misogyne vent is waar ik een hekel aan heb. Hij wordt door z’n vriendin gedumpt maar maakt al gauw het statement dat ze door elk lekker wijf op school vervangen kan worden, alle vrouwen zijn tenslotte inwisselbaar, mits ze aan zijn schoonheidseisen voldoen.

Ten tweede walgt hij van ‘dikke meiden’ en wordt hij fysiek niet goed bij het idee van een meid met zichtbare bovenbenen.

Ten derde: nogmaals, hou op met ons wijs te maken dat Rachael Leigh Cook (Laney) lelijk is. Het is respectloos voor de kijker.

Ten vierde, die vervloekte make-over. De film claimt hiermee eigenlijk dat Laney een strak rood jurkje en contactlenzen nodig heeft om eindelijk lekker, populair en gewild te zijn. Maar wat is er eigenlijk mis met haar bril en tuinbroek? En wat is je boodschap? Dat je je uiterlijk moet veranderen voor een kerel? Hoor je m’n bloed al koken?

Tot slot natuurlijk de disclaimer dat ik ziedend ben op een tienerfilm maar laat me even met receipts komen om te laten zien dat dit thema een tijd lang flink populair was. Dit zijn films waarin er—zij het groot of klein—een metamorfose zit waarbij een ‘ogenschijnlijke’ oerlelijke vrouw met wat kleine aanpassingen opeens een megababe wordt: Blended, The House Bunny, Jaw Breaker, Cinderella, Never Been Kissed, Moonstruck, My Big Fat Greek Wedding, Clueless, Miss Congeniality, My Fair Lady, Earth Girls Are Easy, The Princess Diaries, The Duffy, That Touch of Mink, The Big Sleep. Of een serie als Ugly Betty.

PS: als je echt zin in hoofdpijn hebt, zet dan Zookeeper aan. Een film waarin Kevin James (!) een depressieve dierentuinmedewerker is en Kate de ‘lelijke’ dierenarts die een crush op… hém heeft. Nee, Nick Nolte als de stem van een gorilla is niet het meest bizarre aan deze film.