Het nieuwe kijken #91

Ebele Wybenga bericht over wat hem opvalt op het kruisvlak van cinema en beeldcultuur.

Je kent het moment vast wel. Die paar seconden om in te grijpen voordat een nieuwe aflevering van een Netflix-serie automatisch start. Je wilt eigenlijk gaan slapen of iets anders doen met je leven dat nuttiger is dan bingewatchen. Met enige moeite kom je overeind van de bank met de bedoeling om op pauze, stop, ho maar, hoeft niet meer te klikken. Een keer ‘tak’ op de spatiebalk en je hebt je leven weer terug.

Maar wat volgt is de ontluistering: er is helemaal geen pauzeknop meer beschikbaar op het moment dat een volgende aflevering bijna start. Het laadbalkje ‘next episode’ loopt in een oogwenk vol en ja hoor, daar zijn al de begintonen van een nieuwe aflevering. Je moet het venster sluiten of op het kruisje in de hoek klikken om uit de entertainmentfuik te ontsnappen. Een kleine moeite, maar net iets meer moeite dan het zou moeten zijn.

Het is een expres ingebouwde belemmering in het user experience design van Netflix. De ergernis ebt in een paar seconden weg, maar het grotere plaatje is verontrustend. Vrije-wil-vijandige UX is een wapen in de streaming wars, waarin concurrerende streamingplatforms er álles aan doen om hun kijkers gebonden te houden. Je kunt het vergelijken met de website van Ryanair een jaar of tien geleden, waar je door een wirwar van verwarrend opgemaakte subpagina’s en menu’s moest vechten om géén ongewenste reisverzekeringen te selecteren.

Toen Netflix zijn resultaten van het laatste kwartaal van 2021 bekendmaakte, daalde de beurswaarde op één dag met veertig procent. Waarom? Omdat de aandeelhouders te horen hadden gekregen dat de omzetgroei van het bedrijf in het begin van dit jaar licht zou kunnen tegenvallen. De reden hiervoor, ook al stijgen de abonnee-aantallen nog steeds, is de toegenomen concurrentie van platforms als Disney+, Amazon Prime en Apple TV. Het monster moet gevoed met nieuwe abonnees en bestaande abonnees mogen onder geen beding afhaken. Pauzeknopjes op afhaakmomenten? Die hef je als streaming-gigant daarom gewoon stilzwijgend op, al kost het miljoenen kijkers hun slaap. Er zit maar één ding op: in de instellingen van Netflix duiken om autoplay van volgende afleveringen uit te schakelen. Vink het uit en je hebt weer autonomie in plaats van autoplay-tirannie.