Het nieuwe kijken #87

Kunstmatige kunstenaar

Ebele Wybenga bericht maandelijks over wat hem opvalt op het kruisvlak van cinema en beeldcultuur.

Ik ben verbijsterd door weer een krankzinnige doorbraak in kunstmatige intelligentie. Het Amerikaanse onderzoekslaboratorium OpenAI, mede-opgericht door Elon Musk en Peter Thiel, ontwikkelde een algoritme dat tekst omzet in afbeeldingen. Dit is geen plaatjes-zoekmachine en ook geen software om te tekenen, maar iets wat de wereld nog nooit eerder gezien heeft.

Je tikt een beschrijving in, zoals ‘een stoel in de vorm van een avocado’ en het systeem creëert zelfstandig afbeeldingen die aan deze beschrijving voldoen. Sommige resultaten zijn fotorealistisch, andere cartoonachtig, allemaal zijn ze nieuw. Het bizarre is dat de software het concept van iets wat nog niet bestaat lijkt te begrijpen. Sommige avocado-stoelen zien er zo goed uit dat ze ontworpen hadden kunnen zijn door Eero Saarinen. De AI-wetenschappers hebben het over een ‘neuraal netwerk’ dat ze ‘getraind’ hebben. Hun systeem gaat te rade in een enorm geheugen aan bestaande afbeeldingen en beschrijvingen en maakt uit jouw input nieuwe plaatjes.

OpenAI noemt het DALL-E, een samenvoegsel van de achternaam van de surrealistische kunstenaar Salvador Dali en de robot WALL-E. Op hun site kun je zien met wat voor ogenschijnlijk onmogelijke opgaven de uitvinders hun software hebben uitgedaagd, zoals ‘een baby radijs in een tutu die een hond uitlaat’. Je kunt zelf spelen met een beperkt aantal begrippencombinaties en tientallen resultaten bekijken, maar helaas geen volledig nieuwe woorden invoeren. Wat je dus niet weet is hoelang de software moet nadenken en welke mislukkingen je allemaal ook voor je kiezen krijgt. Je ziet een onwerkelijke maar schrikbarend accurate beeldenwereld waar zelfs Salvador Dali zich ongemakkelijk in zou voelen.

Hoe je het praktisch kunt gebruiken is nog onduidelijk. Ik kan me voorstellen dat je straks met een druk op de knop een storyboard bij een scenario kan laten creëren door AI. Een door AI gecreëerde film is dan niet ver weg meer. Als je in de beschrijving ook een stijl meegeeft komt DALL-E ijverig met interpretaties. Je zou kunnen vragen om een Formule 1-auto in de stijl van Rembrandt. Kunnen illustratoren hun borst natmaken? In de meeste voorbeelden zie je nu gelukkig nog rare vervormingen die duiden op de kunstmatige oorsprong. Maar het is een kwestie van tijd voordat het robotbrein ook daar iets op bedenkt.

Geschreven door Ebele Wybenga