Het nieuwe kijken #103

Ebele Wybenga over wat hem opvalt op het kruisvlak van cinema en beeldcultuur.

Ik heb het Britse filmtijdschrift Little White Lies opnieuw ontdekt. Tien jaar geleden was ik op bezoek bij een communicatiebureautje in Londen dat hard aan de weg timmerde, met de ironische naam The Church of London. Ze waren Little White Lies gestart als passion project naast hun commerciële werk voor klanten als Google. Ik vond het inspirerend dat je zowel uitgever als bureau kunt zijn.

Hun uitgangspunt is ijzersterk: je kunt bedrijven alleen helpen om aansluiting te vinden bij de cultuur van vandaag als je zelf iets bijdraagt aan die cultuur. Alleen consumeren en aan de zijlijn toekijken is niet genoeg. Iets eigenzinnigs wagen, iets tastbaars maken, zoals een tweemaandelijks papieren niche filmtijdschrift beginnen in een periode dat printmedia enorm onder druk staan, geeft je recht van spreken.

Het bureau, in de tussentijd omgedoopt tot TCO, beschrijft zichzelf als ‘champions of independent culture’. 97 nummers verder zijn ze nog altijd de trotse uitgever van Little White Lies, ‘Europe’s largest indie film title’. Het sterke aan het blad is dat ze hoge en lage cultuur met dezelfde frisse blik bekijken. Ze trekken je dieper de wereld van auteurscinema in zonder je af te schrikken met intellectualisme. Als je niet weet wie Wim Wenders is, prima. Ze hebben een fijne video die toont welke grote Duitse regisseurs de moeite waard zijn om te kennen. Waardoor ik nu zin heb om Wenders’ Alice in den Städten uit 1974 te gaan kijken.

Mijn herontdekking van het blad werd veroorzaakt door een serie video-essays op YouTube: What Makes a Movie Line Memorable? De Britse schrijver van boeken over taal Mark Forsyth is een droogkomische gids. Hij legt met een heerlijk uitgestreken gezicht uit welke retorische wetten, in kaart gebracht door de Oude Grieken, schuilgaan achter onvergetelijke uitspraken van filmpersonages. De ene retorische vraag is de andere niet, laat Forsyth zien aan de hand van het werk van Quentin Tarantino.

Een eye-opener voor mij was de stijlfiguur diacope, de zogenaamde ‘verbale sandwich’. Korte zinnen waarin het eerste en laatste woord gelijk zijn blijven geweldig plakken. Zo is ‘Bond, James Bond’ terecht gekomen op de lijst met de honderd beroemdste filmquotes van het American Film Institute. Forsyth haalt er nog even burn, baby burn en to be or not to be bij. Voilà hoge en lage cultuur. Cinema en retorica. Ik neem mijn hoed af voor Little White Lies.