Het nieuwe kijken #7

Mensen die nog in ouderwetse televisie geloven gebruiken steeds dezelfde argumenten. "De kracht van tv is het sámen kijken. Gezellig met het hele gezin voor Ik hou van Holland op zaterdagavond. Dat geven mensen niet op." Samen kijken heeft inderdaad voordelen, je hoeft even niet bezig te zijn met je eigen problemen en ook niet met elkaar. Je kunt achteroverleunen en je laten entertainen. Gezellig? Eigenlijk is het niet veel gezelliger dan met het hele gezin zwijgend naar een aquarium staren. Het geruis van de uitzending stuurt surrogaat-gezelligheid de huiskamer in.
Samen kijken is vooral zinnig als je door de uitzending heen met elkaar gaat praten. Daarvoor hoef je niet langer met elkaar in één kamer te zitten, of zelfs bij hetzelfde huishouden te horen. Dankzij het ’tweede scherm’ van een tablet of smartphone in combinatie met social media kun je samen kijken op afstand. Het voordeel is dat je een programma kunt kiezen dat bij je past, in plaats van een of andere compromis-show die voor het gemiddelde Hollandse huishouden bedacht is. Je kijkt in je eentje zonder je alleen te voelen, want je kunt er gelijktijdig over praten met mensen die dezelfde interesse hebben. Neem Zomergasten. De nieuwe presentator wordt tijdens de eerste uitzending al gemaakt of gebroken door kijkers op Twitter. In plaats van naar het scherm te roepen dat je het er niet mee eens bent slinger je je onvrede meteen de wereld in.
Televisie wordt zo een ander soort medium. De kijkers praten terug en claimen hun invloed op de inhoud. Televisiemakers krijgen beter inzicht dan ooit in wat hun programma’s teweegbrengen. Ze hoeven niet meer te wachten op het afgewogen oordeel van een tv-criticus, maar lezen live mee met de emotionele respons van hun doelgroep. Zo weten ze wat om verandering vraagt. De discussie overstijgt de live-uitzending, want ook kijkers die een programma later on demand hebben gezien, kunnen zich mengen in het online gesprek. Bij televisieseries, die vaak alleen worden gekeken, blijft de discussie nog maanden leven in de reacties onder de ‘recap’ (snelle online recensie). Daar melden zich steeds nieuwe on demand kijkers met hun gedachten en theorieën over de ontwikkelingen in de serie. De sociale kracht van tv zit niet meer in de eerste plaats bij het kijkende gezin, maar in de optelsom van eenlingen die zich over hetzelfde druk kunnen maken.

Ebele Wybenga