Het nieuwe kijken #57

Heb je ooit gevoeld hoe is het is om een vogel te zijn? Ik wel, dankzij GoPro. En met mij bijna zes miljoen andere YouTube-kijkers. De filmers monteerden een GoPro-cameraatje halverwege de magnifieke snavel van een Tanzaniaanse pelikaan. Je hoort een dierenverzorger vertellen hoe hij de vleugellamme jonge vogel weer leerde vliegen. “Spread your wings”, roept hij terwijl hij de pelikaan vanuit zijn armen probeert te lanceren. Je ziet van een afstandje hoe de vogel na wat halfslachtige vleugelslagen met zijn poten in het zand strandt. Dan begint de man op het strand te rennen, flapperend met zijn armen. De vogel volgt.
Het geniale is dat de filmmakers de GoPro niet vooruit hebben gericht, dan had je het blikveld van de vogel gekregen, maar achteruit, richting het hoofdje van de Bigbird, onze pelikaan. Het is alsof je een vliegje bent dat op zijn snavel zit en hem in de ogen kijkt terwijl hij zijn vliegangst overwint. Je ziet in het midden van het beeld zijn snavel, zijn witte kop en onschuldige kraaloogjes. Je hoort de aanmoedigingen van de verzorger en ja hoor — het geflap van zijn vleugels die zich spreiden over de breedte van het scherm. Het zand schiet onder zijn poten vandaan, zijn vleugelslagen versnellen. Ik voel het moment dat hij daadwerkelijk opstijgt, nog laag bij de grond, scherend over de vloedlijn, in mijn buik. Een fantastisch Afrikaans landschap, met bergen, bossen, strand en meer, ontvouwt zich achter zijn vleugels. Zijn ogen laten nog steeds geen emotie zien maar zijn geluksgevoel is voor de kijker onmiskenbaar, versterkt door het sentimentele synthesizer-deuntje.
Een pelikaan, gezien vanaf zijn snavel, biedt hetzelfde aandoenlijke gezicht als Artis de Partis, het knuffeldier van Artis. Ook doet de GoPro-­film me denken aan de KLM-reclame met de opstijgende zwanen, misschien wel de beste commercial van de jaren negentig. De ‘point-of-view’-video, mogelijk gemaakt door hufterproof minicameraatjes zoals die van GoPro, is een verslavend internetvideogenre. De virtualreality-variant hierop gaat de volgende grote golf zijn. Dan kun je ook echt om je heen kijken, als meeliftend vliegje op de snavel van een pelikaan.

Ebele Wybenga