Het nieuwe kijken #28

Gekleurd

Een van de meest indrukwekkende filmpjes die ik de afgelopen tijd heb gezien is goedbeschouwd geen filmpje. Het is niet veel meer dan een diashow met een stem erbij. Ik heb het over een video van ruim vier minuten gemaakt door de Amerikaanse nieuwswebsites vox.com. De titel? Color film was built for white people. Here’s what it did to dark skin. Zo’n titel valt niet te weerstaan als je hem voorbij ziet komen in je Facebook-timeline.
Het verhaal wordt verteld via een opeenvolging van oude foto’s, kleine intermezzo’s met animatie en een voice-over. Het had niet krachtiger kunnen uitpakken. Wat impact betreft kan deze korte video met vooral statisch beeld zich meten met een documentaire van een uur. Het onderwerp is het ingebakken racisme van het Kodak-fotorolletje. De chemische samenstelling van film was afgestemd op zo flatteus mogelijk weergeven van de huidtinten van blanke mensen.
Mensen met een donkere huidskleur kwamen er bij het ontwikkelen van foto’s bijzonder bekaaid vanaf. Dat wil zeggen: als één donker vlak, met minimale variatie in toon. Dit dramatische verschil was op z’n pijnlijkst te zien op foto’s met zowel witte als zwarte geportretteerden. De witte middenklasse was simpelweg de belangrijkste markt voor Kodak. Hun testbeeld, de zogenaamde ‘Shirley-card’, bestond jarenlang uit een portretfoto van een blank meisje met bruin haar, alsof er maar één huidskleur bestond.
In de jaren zeventig klaagden adverteerders van houten meubels en chocolade bij Kodak dat hun producten niet in realistische, verfijnde tonen konden worden afgebeeld. Pas aan het einde van de twintigste eeuw werd de ongelijkheid door de laboranten van Kodak gecorrigeerd.
Pas tegen het einde van het filmpje zien we wat bewegend beeld. Een reclamefilmpje van het niet-discriminerende fotorolletje Kodak Gold, aangeprezen met de slogan ‘True Color’, gedemonstreerd met behulp van een donker jongetje in judopak. Tot slot laat een man zien dat de gezicht-tracking functie van zijn webcam niet werkt met zijn donkere huidskleur. Discriminerende technologie, met opzet of niet, bestaat nog steeds. Het is een schokkend stukje geschiedenis met een verontrustend staartje in het heden. Verteld op een waanzinnig effectieve manier.

Ebele Wybenga

Geschreven door Ebele Wybenga