Het nieuwe kijken #121

Ebele Wybenga over wat hem opvalt op het kruisvlak van cinema en beeldcultuur.

In het Amerikaanse tijdschrift n+1 publiceerde Will Tavlin een heerlijk essay met de titel ‘Casual Viewing: Why Netflix looks like that’. Hij fileert hierin wat hij de TNM noemt, de ‘Typical Netflix Movie’: een film die gemaakt lijkt te zijn om achteloos afgespeeld te worden maar niet werkelijk met aandacht bekeken. Net nieuw genoeg om het opzeggen van je streamingabonnement uit te stellen, maar verder vooral meer van hetzelfde. De shots, de kleuren, het soort personages: alles lijkt uit dezelfde mal te komen.

Tavlin haalt een dodelijke anekdote aan over het soort feedback dat managers van de grote streamingdienst geven op scenario’s: zorg ervoor dat personages hardop zeggen wat er gebeurt, zodat ook iemand die niet actief meekijkt de ontwikkelingen meekrijgt. Hoeveel van de achttienduizend titels op Netflix zouden gemaakt zijn volgens dit net-genoeg-om-niet-af-te-haken-ethos? Ik heb ooit gehoord dat televisie draait om verwachtingen waarmaken – steeds aankondigen wat eraan zit te komen en dan precies dat leveren – terwijl film gaat om de sensatie van het onverwachte. De TNM is een film gemaakt met een tv-mindset.

Sinds kort geeft Netflix inzage in een deel van de data over het totaal aantal uur dat gekeken is naar titels in hun catalogus. Je kunt de ‘what we watched’-lijst downloaden als Excel-bestand. Alleen al in de eerste helft van 2024 keek de wereldbevolking 97 miljard uur naar Netflix. Dat zijn ongeveer 134 duizend gezonde westerse mensenlevens. In de top twintig staat geen enkele film, een jaar eerder nog wel. De eerste film op die lijst, over de eerste helft van 2023, met bijna 250 miljoen uur kijktijd, was eentje die me volledig ontgaan is: The Mother, een actiefilm met Jennifer Lopez in de hoofdrol. Dat is maar 0,26 procent van de volledige kijktijd in die periode. Het laat zien hoe groot de behoefte is aan nieuwe maar voorspelbare content voor de afspeelmachine.

Kijken naar de long tail biedt een droevige aanblik: de onderste tienduizend titels, met één miljoen of minder kijkuren per stuk, komen samen op slechts 3,6 miljard uur kijktijd, nog geen vier procent van het totaal. We kijken met z’n allen net zoveel naar de bovenste zes als naar de onderste tienduizend titels uit de Netflix-catalogus. Kijken, vergeten, kijken, vergeten, het is als eb en vloed. De prioriteiten zijn duidelijk: er staan ons nog een hoop TNM’s te wachten.