Het nieuwe kijken #1

Ook na het einde van Upload Cinema blijft Ebele Wybenga maandelijks zijn blik werpen op de overlap tussen online beeldcultuur en cinema.

Een van de frustrerende genoegens van het kijken naar televisieseries is het wachten op de volgende aflevering. Je bent gedwongen je bevrediging uit te stellen als de uitzending is afgelopen en hebt minstens een week van voorpret en ongeduld in het vooruitzicht. Dit zijn we gewend van televisie. Die probeert je aandacht zo lang mogelijk vast te houden en uit te smeren. Om die reden hangen tv-series aan elkaar van cliffhangers en subplots. Een einde knopen aan alle lijntjes is zonde, want dat doodt het verlangen naar de volgende aflevering of het volgende seizoen. Dat maakt het ook zo anders dan film, waarbij in beperkte tijd het volledige spektakel wordt opgediend.

Traditioneel worden tv-series aangekocht door tv-zenders en betaald met publiek geld, abonnementsgeld en reclame-inkomsten. De dvd-verkoop brengt in een later stadium extra geld in het laatje voor de producent. Maar een serie is in de eerste plaats gemaakt om live op televisie te worden uitgezonden. Denk aan de langlopende kwaliteitsseries van betaalzender HBO. De zender wacht, de kijker smacht.

Maar dat alles gaat nu veranderen. House of Cards, een verrukkelijk gemene politieke dramaserie met Kevin Spacey in de hoofdrol als corrupt Amerikaans congreslid, is een pionier van het nieuwe kijken. Alle 13 afleveringen werden in één klap tegen betaling en in de hoogste kwaliteit online aangeboden. Iedereen die door de eerste aflevering gegrepen werd had de kans de hele nacht door te kijken met een gloeiende creditcard. De serie is volledig gefinancierd door Netflix, de succesvolle Amerikaanse aanbieder van tv on demand die binnenkort ook in Nederland beschikbaar zal zijn. Netflix laat kijkers zien wat ze willen, wanneer ze willen, op hun eigen tv, tablet of computerscherm.

Ze kregen bij Netflix in de gaten dat het succes van een tv-serie niet afhing van een vast uitzendmoment op televisie. Het gaat de kijker in de eerste plaats om entertainment van de hoogste kwaliteit. 100 miljoen dollar durfde Netflix te stoppen in het maken van House of Cards. Met 36 miljoen gebruikers waren ze in staat deze gok te maken. Natuurlijk lijden ze onder illegaal downloaden, maar daar staan miljoenen gemaksgerichte kijkers tegenover die blijkbaar graag betalen. Netflix was in de eerste plaats een distributeur van andersmans inhoud. Nu verandert het bedrijf in een maker van originele series, exclusief aangeboden aan eigen abonnees. Zo verandert internet de tv-serie: geen kleine gerechtjes meer maar een in één keer opgediend episch feestmaal.