Freeze Frame #47

Regisseur Shady El-Hamus (De libi, Forever Rich, Crypto Boy) brengt maandelijks een ode aan een bijzondere filmscène. Deze keer: twee varianten op een slotscène in La femme infidèle en Unfaithful.

Er is geen betere manier om de verschillen tussen de Europese en Amerikaanse filmtaal te ontdekken dan via Amerikaanse remakes van Europese films. Een mooi voorbeeld is La femme infidèle uit 1969 van Claude Chabrol, dat in 2002 door Adrian Lyne werd verfilmd als Unfaithful.

Beide films vertellen hetzelfde verhaal: een welgesteld echtpaar met een jong kind lijkt een perfect leven te leiden, tot de vrouw een affaire begint met een jongere man en zich daar volledig in verliest. Wanneer de geheime relatie aan het licht komt, wordt haar man bevangen door jaloezie en ontspoort alles dramatisch.

In de Franse versie staat het perspectief van de man centraal. Via hem ontdekt de kijker de affaire terwijl de belevingswereld en psychologie van zijn vrouw op afstand blijft. Gedreven door jaloezie en een gekrenkt ego zoekt hij de confrontatie met haar minnaar, wat leidt tot een onhandige escalatie waarin hij de man vermoordt. Vervolgens probeert hij het lichaam te laten verdwijnen, maar al snel staat de politie aan de voordeur. Terwijl het onderzoek loopt, ontdekt de vrouw wat haar man heeft gedaan en moeten ze samen hun beider tragedie onder ogen komen. Uiteindelijk wordt de man opgepakt en afgevoerd en blijft zijn gebroken gezin achter.

In de Amerikaanse remake krijgt de vrouw een uitgebreider eigen perspectief. In de eerste helft van de film volgen we haar kant van het verhaal: hoe ze, bijna tegen haar wil, valt voor een charmante jongeman die haar het hof maakt. Lust en passie worden in haar aangewakkerd en de affaire wordt een verslavende ontsnapping aan haar wat monotone leven. Als haar man halverwege de film achter de affaire komt, draait het perspectief en zien we hoe hij de confrontatie zoekt, wat leidt tot dezelfde fatale afloop.

In uitvoering kiezen de regisseurs een volledig andere benadering. Interessante verschillen zijn bijvoorbeeld het aantal keren dat de personages huilen, er drijfveren worden uitgesproken of close-ups worden gebruikt. Beide eindscènes komen dan ook, op hun eigen manier, emotioneel aan.

In Unfaithful is het op den duur wel duidelijk dat de man vervolging voor de moord niet kan ontlopen. De dramatische ironie is dat man en vrouw elkaar inmiddels weer volledig hervonden hebben in de liefde en dus is de situatie zeer pijnlijk. De man besluit dat hij zichzelf moet aangeven en zo rijdt het gezin, met slapende zoon op de achterbank, naar het politiebureau. Op de nachtelijke, uitgestorven straat, staat de auto stil voor het bureau.

De vrouw zegt dat ze door kunnen rijden, ergens opnieuw kunnen beginnen onder een andere naam. Hij is sceptisch, maar gaat dan toch mee in haar fantasie. De film snijdt naar een wijd shot waarin we de auto stil zien staan en dan gaat het beeld naar zwart. Zullen ze doorrijden? De film laat het in het midden (maar ik denk van niet).

Chabrol eindigde zijn film anders. Zijn benadering is droger, kil bijna – de emotie moet je er als kijker zelf inleggen. Ook hier leeft het gezin tussen hoop en vrees, omdat het inmiddels duidelijk is dat de man vroeg of laat opgepakt zal worden. Als de politie uiteindelijk aankomt, wordt er niets gezegd. Via blikken vertelt Chabrol het drama. En met zijn camera natuurlijk; de man wordt opgepakt, in de politieauto gezet en weggereden, en in een shot dat voelt als zijn point of view zien we zijn vrouw en kind steeds verder in de verte verdwijnen. Chabrol gebruikt in dit shot een dolly zoom, waarbij de camera fysiek wegrijdt maar tegelijkertijd inzoomt. De man wordt uit zijn leven weggereden, maar de zoom verbeeldt zijn verlangen te blijven.

Twee manieren om een verhaal te vertellen, allebei goed uitgevoerd, maar met een volledig ander resultaat. De Franse variant laat veel over aan de kijker, terwijl de Amerikaanse versie kiest voor een meeslepende emotionele ervaring. Het is maar net waar je van houdt.