Dansplaining #28

Dan Hassler-Forest zoekt als de Indiana Jones van de filmwetenschappen maandelijks naar verborgen betekenissen en geheime kamers van de filmgeschiedenis.

The Philadelphia Story. The Apartment. Annie Hall. When Harry Met Sally…. Pretty Woman. Sleepless in Seattle. Four Weddings and a Funeral.

De romantische komedie – kortweg romkom – was decennialang een van de meest betrouwbare filmgenres. Dat veranderde toen Hollywood-studio’s in de jaren 2010 hun aandacht verlegden naar superheldenfilms en andere grote franchises. Nu lijkt de romkom opnieuw in opmars via streamingdiensten. Maar is er nog wel een toekomst voor dit ooit zo geliefde genre?

De formule voor een sterke romkom lijkt simpel: neem twee grote filmsterren, zet ze tegenover elkaar en wring het scenario vervolgens in zo veel mogelijk bochten om hun onvermijdelijke huwelijk uit te stellen. Maar er komt meer bij kijken. Zo is het van wezenlijk belang dat ze in een milieu verkeren dat net zo verleidelijk is als de filmsterren zelf. Hun romance staat immers niet alleen symbool voor de vanzelfsprekendheid van heteroseksualiteit en (sociale en biologische) reproductie, maar ook voor het ‘goede leven’ dat we associëren met grootstedelijke luxe en rijkdom. Geen wonder dat de meeste geliefde romkoms zich afspelen in New York en gaan over mooie witte mensen die zich nooit zorgen hoeven te maken om geld.

Deze specifieke ideologie stond zo lang centraal in de romkom dat hij er onlosmakelijk mee verbonden lijkt. Maar in de 21ste eeuw werd dit ideaal voor veel jongeren zowel onhaalbaar als onwenselijk. Voor een generatie die een torenhoge studieschuld opbouwt zonder enig perspectief op een vaste baan of betaalbare woning is het sociale ideaal van de romkom geen wensdroom, maar eerder een wrede grap.

Toch probeerden zowel Netflix als Amazon Prime afgelopen maand het genre nieuw leven in te blazen. In You People is de complicatie die het huwelijk in de weg staat het cultuurverschil tussen wit en zwart, terwijl Somebody I Used to Know de stress en teleurstelling van een grillige en onvoorspelbare loopbaan het primaire thema maakt. Iets eerder deed komiek Billy Eichner met Bros al een dappere nieuwe poging om een volwaardige lgbtqia+ romkom te produceren.

Alle ijverige pogingen tot reanimatie leveren voorlopig echter bar weinig op, vooral omdat de filmster van weleer in wezen niet meer bestaat. De bescheiden bioscoophit Ticket to Paradise is wat dat betreft de veelzeggende uitzondering die de regel bevestigt: een oudere generatie filmliefhebbers bleek bereid een kaartje te kopen om romkom-veteranen Julia Roberts en George Clooney nog één keer terug te zien in een nostalgische recreatie van een genre dat niet meer bestaat. Het draait in de film uiteraard om een huwelijk, maar het heeft uiteindelijk toch meer weg van een begrafenis: RIP de romkom.