Dansplaining #12

Dan Hassler-Forest zoekt als de Indiana Jones van de filmwetenschappen maandelijks naar de actualiteiten, de verborgen betekenissen en geheime kamers van de filmgeschiedenis. Deze maand over Inside: Bo Burnhams lockdown-meesterwerk.

Vaccinaties, versoepelingen, dalende besmettingen: na meer dan een jaar van lockdowns, sluitingen en algehele misère lijkt er zowaar licht aan de horizon. De bioscopen gaan weer open, we mogen weer theaters bezoeken, en Hollywood-studio’s zijn in rap tempo hun lang uitgestelde blockbusters aan het inplannen voor release in dit kalenderjaar. Maar kunnen we zo maar terugschakelen naar het oude normaal? Hoe geven we de angst, isolatie en stress van de afgelopen periode een plek?

In zijn nieuwe Netflix-special Inside nodigt komiek Bo Burnham ons uit om terug te blikken op de lockdown-ervaring. In anderhalf uur dompelt hij ons onder in de mentale wereld van een briljante artiest die volledig op zichzelf wordt teruggeworpen. Het resultaat is pijnlijk herkenbaar. Burnham begint zijn project met een tegenstrijdig gevoel dat voor iedereen in de culturele sector herkenbaar moet zijn: wat is het belang van cultuur in een tijd waarin er zoveel meer op het spel staat?

In Inside vat Burnham deze spanning meteen samen in het aanstekelijke openingsnummer ‘Saving the World with Comedy’. Met zijn typisch gelaagde gevoel voor ironie illustreert hij het plotselinge gevoel van overbodigheid in een wereld waarin je niet meer voor publiek kunt spelen en waar het niet meer vanzelfsprekend is dat er iemand op je grapjes zit te wachten: “Should I be joking at a time like this?”

Dit dubbele gevoel wordt nog eens versterkt door de discussies over identiteitspolitiek die het cultuurdebat al enige tijd overheerst. In tegenstelling tot de vele witte mannen die zich beklagen over cancel culture en toenemende diversiteit in de entertainmentwereld, erkent deze komiek juist het belang van een noodzakelijke inhaalslag en zingt hij (opnieuw, met gepaste ironie) dat hij zijn white male privilege juist wil inzetten om deze verandering kracht bij te zetten.

De onmogelijkheid van zijn positie op verschillende fronten wordt pijnlijk voelbaar naarmate Inside vordert. We zien Burnhams haar langer worden, zijn baard uitgroeien en we zien hem meerdere keren in huilen uitbarsten. Intussen worden de nummers die hij in zijn huiskamer ensceneert steeds barokker en complexer. Met schijnbaar eindeloos veel tijd tot zijn beschikking, staat niets hem in de weg om zich volledig in zijn creatieve werk te verliezen. Op een gegeven moment horen we hem dan ook aan de camera vertellen dat hij niet meer van plan is deze special ooit vrij te geven.

Gelukkig voor ons pakte dat anders uit en kunnen we gezamenlijk meelachen en -huilen met de verwarring, de vereenzaming en de vertwijfeling die deze unieke artiest tijdens de lockdown in de greep hielden. Inside geeft ons daarmee precies het soort reflectie dat we nodig hebben om langzaam terug te keren naar hoe het was, zonder voorbij te gaan aan de ellende die we allemaal op verschillende manieren hebben doorstaan.