Teledoc Campus 2024

Ook dit jaar biedt Teledoc Campus jonge filmmakers weer een platform om hun talent te ontplooien. Opvallend veel van de elf documentaires van een klein half uur draaien om de zoektocht naar connectie.

Oefening baart kunst, is de gedachte achter Teledoc Campus. Het documentaire-initiatief, een samenwerking van NPO, CoBO, het NPO-fonds en het Filmfonds, geeft sinds 2013 ieder jaar jonge filmmakers de kans om een documentaire van 25 minuten te maken.De focus ligt vooral op documentaires met een cinematografisch en onconventioneel karakter.

Dit jaar lijkt het vooral te gaan om een zoektocht naar connectie. Verbinden met je familie(geschiedenis), met vrienden, met schurende wereldbeelden en met de omgeving. Of dat nu gebeurt in een persoonlijke queeste of een zinderende overdenking. Gezamenlijk tonen de elf documentaires de wringende schoonheid en fragiliteit van het mens-zijn.

In De Chinese keizerin probeert Jonnah Bron een gesprek aan te gaan met haar adoptie-ouders over het gebrek aan intimiteit en warmte dat zij ervaart. Bron reconstrueert situaties gebaseerd op het dagelijks leven, zoals met haar vader voetbal kijken en dineren op de bank, om moeilijke vragen te stellen. Deze scenario’s worden afgewisseld met persoonlijke archiefbeelden, beginnend bij het moment dat Bron werd opgehaald uit China. In z’n geheel voelt de documentaire als een creatieve therapiesessie, waarin het ongemak om dingen bespreekbaar te maken binnen families prominent aanwezig is. Gelukkig is de potentie voor een nieuw en helend proces dat ook.

Minder therapeutisch, meer een filmisch stamboomonderzoek – maar wel degelijk met emotionele twists – is Bloedband van Anaïs Lopez. “Zou je het goed vinden als ik jouw echte moeder ga zoeken?”, zo vraagt Lopez haar eigen moeder aan het begin van de film. Na een kort moment van stilte is het antwoord: “Ja, waarom niet eigenlijk.” Zo start de zoektocht naar het verhaal van de oma van Lopez. Via telefoongesprekken, archiefmateriaal, ontmoetingen met nieuwe familieleden en voice-overs toont de oma die ze nooit kende zich gaandeweg aan haar. Een zoektocht vol onvoorziene wendingen, die de vraag oproept of het wel zo verstandig is om te porren in je familiegeschiedenis en geesten van vroeger op te roepen.

Ook de documentaire Vodu draait om geesten van vroeger en voorouderlijke aanwezigheden. Regisseur Eva van Weeghel werpt een intrigerende blik op het vodu-geloof. Ze volgt Dzifa Kusenuh in haar zoektocht naar haar Ghanese voorouders en haar eigen spirituele krachten. Hoewel het bijzonder is om getuige te zijn van deze persoonlijke reis, die op sommige momenten heel intens en bovennatuurlijk is, werpt de documentaire ook enig ongemak op: zijn deze ritualistische elementen wel bestemd voor het oog van de camera en het publiek? Hoe verhoudt Eva van Weeghel zich tot Dzifa Kusenuh? Het zichtbaarder positioneren van de filmmaker was in dit geval wellicht wenselijk geweest om te begrijpen vanuit welke blik en intenties de documentaire gemaakt is.

Minstens zo belangrijk als de zoektocht naar familie is de zoektocht naar vrienden. Anne van der Steen schetst met Anne zoekt vrienden een kwetsbaar, humoristisch en herkenbaar portret van deze zoektocht. Via telefoongesprekken, borrels met (ex)vrienden, voetbaltrainingen en de nodige zelfreflectie komt Van der Steen er gaandeweg achter waarom vriendschappen verwateren, hoe behoeften binnen vriendschappen kunnen verschillen en wat zij zelf kan doen om nieuwe vrienden te maken.

De documentaire die het meest simpel is in vorm, maar desondanks diepgaande en conflicterende overtuigingen overbrengt, is Ik zeg je eerlijk van Eva Nijsten. De film plaatst je in kringsgesprekken waarin docent Peter op basis- en middelbare scholen onderwerpen rond seksualiteit en religie bespreekbaar maakt. Peter, die homoseksueel is en bekeerd is tot de Islam, plaatst zichzelf hiermee in een kwetsbare positie ten opzichte van de radicale eerlijkheid van de leerlingen. Het resultaat is een documentaire met veel aandoenlijke momenten, maar die ook verbijstering op kan roepen.

Het cinematografisch ‘hoog’standje uit de reeks is Even lucht van Sophia de Hoog. Prachtige shots van liggende lichamen in allerlei omgevingen tonen de kwetsbaarheid en nietigheid van de mens als onderdeel van grotere ecosystemen. Al kijkend naar de hemel delen deze mensen uiteenlopende verhalen en gedachten over zichzelf en de wereld. De Hoog weet met Even lucht de tijd te vertragen en creëert ook voor de kijker een escapistisch moment van (mee)dromen.

Andere makers die de tijd vertragen zijn Anna Witte & Josefien van Kooten met hun film Anima. De wijde, imposante beelden van de Rotterdamse haven, gevangen in lang aangehouden shots zonder camerabewegingen, doen het soms lijken alsof je kijkt naar levende foto’s in plaats van naar een film. De composities zijn een genot voor het oog. “Wij maken dingen, maar de dingen maken ons ook”, opent de film en Anima maakt deze wisselwerking tussen maken en gemaakt worden, tussen mens en technologie, op een even poëtische als afstandelijke manier voelbaar.

De elf films van Teledoc Campus 2024 gaan op 21 september in première op het Nederlands Film Festival en zijn van 23 september t/m 2 december iedere maandagavond te zien op NPO2.