IFFR: Nieuwe cinefielen

Doorgewinterde festivalgangers denken vaak met weemoed terug aan de goede oude tijd. Inmiddels ontdekt de nieuwste generatie filmgekken IFFR als een plek voor mensen met een afwijkende filmsmaak.

Het veertigjarige International Film Festival Rotterdam mag dan een frisse midlifer zijn, ook de jonge generatie cinefielen wordt ruimschoots bediend. De kaartverkoop voor het IFFR jongerenprogramma CJP Serveert gaat sneller dan ooit en ook aan de allerjongsten vanaf vier jaar is dit jaar gedacht met cultuurcrèche Not Kidding. Met workshop als Cinema Slam en ’40-seconds film’ investeert IFFR volop in zijn toekomstige publiek. Hoe zit het met de jonge cinefielen van nu, die met volle overgave hun filmhonger komen stillen? Een gesprek met enkele vrijwilligers die al sinds de middelbare school filmkaartjes scheuren bij het IFFR, zelfverklaarde filmgekken, een paar Rotterdamse locals en een MovieSquad jurylid.
Verrassend is dat niet het aanbod van Aziatische films, toch een van de unique selling points van het festival, de belangrijkste reden is om te gaan, maar juist de zoektocht naar Europese pareltjes. "Aziatische cinema heeft toch een drempel", zegt Marloes den Hoed (25). Sommigen proberen zelfs ze hardnekkig te mijden. "Dat mislukte al de tweede dag", zegt Anna Pruis (23).

Grote namen
Thema’s en retrospectieven worden het meest gewaardeerd, en dit jaar kijken ze vooral uit naar het Red Western/programma. Daarnaast komen ze zoals zovelen voor de grote namen, "dan weet je tenminste wat je krijgt". Echte film diehards zouden ze zichzelf dan ook niet snel noemen. Maar ze zijn er wel. Filmliefhebbers zoals Marloes den Hoed en Erik Hagen (27), die zich in de verst gevorderde fase van cinefiele verslaving bevinden, gaan juist naar films "die je waarschijnlijk maar één keer te zien krijgt in Nederland".
Het saamhorigheidsgevoel onder cinefielen is de voornaamste reden dat ze zich thuis voelen bij het IFFR. "Het voelt alsof je onderdeel bent van een beweging", zegt Erwin Kostense (26). Daardoor blijkt het IFFR een goede plek voor naïeve filmanalfabeten om zich te transformeren tot zelfbewuste filmliefhebbers. Ze leren met open geest films ‘uit te proberen’, met een kater toch uit bed te komen voor die ene must-see en ‘kijkgeduld’ te hebben. "Als vrijwilliger weet je gewoon dat je die vier tergend langzame films direct vergeet wanneer de vijfde van die dag heel goed is", zegt Anna.

Raar
Manon Sandee, projectcoördinator bij EYE, geeft aan dat veel filmfestivals de uitstraling hebben dat ze niet voor jongeren bedoeld zijn, ondanks de vele activiteiten die er voor hen worden ontplooid. Uriël Matahelumual (17) beaamt dat hij nog nooit op het IFFR was geweest, totdat hij MovieSquad jurylid werd. "Het festival heeft me anders over film laten nadenken. Ik ben film ook gaan zien als een verhaal met diepgang en kunst, zonder de mooie visual effects en knappe acteurs." Ook de oudere twintigers herinneren zich dat hun eerste kennismaking met het IFFR bepaald niet laagdrempelig was. Het eclectische aanbod indiefilms was voor Immanuel Verhoeven (25) even aftasten. "Je weet in het begin niet waar je op moet letten en je ziet dan films waar je je naderhand bij afvraagt welke gek die geprogrammeerd heeft." Uiteindelijk is het juist deze mix van het ontdekken, de vage experimentele films en ook de bekendere namen die het festival zo aantrekkelijk maken. Dat een film ‘leuk’ moet zijn is niet het belangrijkste criterium. "Raar soms des te meer", vindt Nikos Overheul (24) en "dat een film uit een land komt waar ik onbekend mee ben", zegt Liv Krake (21).
Door het enorme aanbod films heeft ook de jonge festivaltijger last van keuzestress en moet hij vlijtig voorwerk doen. De Volkskrant-bijlage wordt van de mat gegrist en de festivalwebsite koortsig doorgeklikt om een persoonlijk schema samen te kunnen stellen. De belangrijkste tactiek is het zo snel mogelijk leren decoderen van sleutelwoorden in de filmbeschrijvingen. "Uitgestrekte landschappen in rustig ritme", merkt Esther Maso (28) op, is een duidelijk signaal dat een film gemeden kan worden (als je veel te zien hebt). Een druk kijkschema en het geren tussen locaties zorgt ook voor frustratie.
Hoewel het natuurlijk best een onsje minder kan, adviseren de filmgekken toch vooral all the way te gaan. Bezoek de films én de feestjes. Eeva Liukku (27) geniet ervan dat "in de loop van de dagen je de stad door een filmbril begint te zien". Immanuel zegt tot slot dat "iedereen een keer de verkeerde filmkeuze maakt. Dus ga vooral keihard op je bek!"

Nienke Huitenga