De toekomst van de Filmkrant

Geachte lezers,
Voor u ligt het eerste nummer van 2011. Dit jaar viert de Filmkrant haar dertigste verjaardag, en als het aan het cultuurbeleid van de huidige regering ligt, is dat ook meteen de laatste. Kort voor het ter perse gaan van dit nummer ontvingen wij namelijk onverwacht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen het bericht dat wij dit jaar voor de laatste keer aanspraak kunnen maken op de bescheiden subsidie die wij ontvangen om de krant te kunnen maken. Die subsidie betreft op jaarbasis 53.262 euro, ongeveer een vijfde van onze begroting. Het is niet veel, maar voor ons van levensbelang. We maken er met zo’n tien mensen elf nummers met een gemiddeld lezersbereik van 80.000 per maand van. Wij zijn nog niet van de schrik bekomen. En we zullen ons er zeker niet bij neerleggen. Maar toch willen we u, als lezers, filmliefhebbers, bezoekers van de filmtheaters en professionals in de Nederlandse filmwereld, vertellen wat er aan de hand is omdat we de strijd om ons voortbestaan samen met u willen en moeten voeren.

Ook het Filmfestival Rotterdam viert dit jaar een verjaardag: z’n veertigste. En het was IFFR-oprichter Huub Bals die begin jaren tachtig met het idee kwam voor een gratis filmblad voor de — toen nog — filmhuizen. Het was een tijd waarin de filmcultuur in Nederland bloeide. Aangejaagd door het succes van het Rotterdamse filmfestival en de opkomst van een, nog steeds wereldwijd uniek, fijnmazig netwerk van filmtheaters, kwamen steeds meer kwaliteitsfilms voor het Nederlandse publiek beschikbaar. Daar moest over geschreven worden. En zo rolde in april 1981 het nulnummer van de Filmkrant van de persen. Op de cover: Michel Piccoli in the price of survival, een thriller over een journalist die een vreemd zaakje op het spoor komt.

Veel is veranderd in die dertig jaar. Maar toch ook weer niet zo heel veel. Filmtheaters in Rotterdam en Amsterdam brachten in die begindagen een maandkaart uit waarmee filmliefhebbers de hele maand voor 25 piek naar de film konden. Inmiddels is de Filmkrant mediapartner van Cineville, dat in Amsterdam en naar alle waarschijnlijkheid binnenkort ook daarbuiten een vergelijkbare kaart aanbiedt. De later veel gekopieerde kruisjeslijst stond al in dat eerste nummer. Er waren recensies, achtergrondstukken en interviews. En natuurlijk de veelgeprezen agenda, die ook nu nog steeds het meest complete overzicht van het filmprogramma in alle filmtheaters geeft en die we in de loop van 2011 ook digitaal beschikbaar hopen te maken. Die agenda verdient nog wel even een extra woord van aandacht. Hij is het warm kloppend hart van de Filmkrant, waarin de band met de filmtheaters al die dertig jaar het sterkst voelbaar is geworden: in ruil voor agendavermelding nemen zij namelijk tegen kostprijs de kranten af, die u, lezer, gratis in uw filmtheater vindt. Het is die diepgewortelde loyaliteit waardoor de Filmkrant al dertig jaar een journalistiek hoogwaardig blad voor alle filmliefhebbers en -professionals in Nederland kan zijn.

En dan zijn er de trouw en filmliefde van steeds maar weer nieuwe generaties filmjournalisten. Freelance, voor een symbolische vergoeding, zijn zij altijd weer bereid om hun tijd, kennis, enthousiasme en zeg maar gerust filmgekte met u te delen. Niemand kan ‘van’ de Filmkrant leven. Maar velen leven wel een beetje ‘voor’ de Filmkrant. Het is jammer dat we die investeringen niet in cijfers kunnen vangen.

Aangespoord door OCW onderhandelt de Filmkrant al geruime tijd met het nieuwe EYE Film Instituut over een vorm van samenwerking die zowel het onafhankelijke, journalistieke karakter van de Filmkrant recht doet, als allerlei nieuwe, inhoudelijke initiatieven op het gebied van programmering, educatie, debat en reflectie bij EYE kan ondersteunen en op poten zetten. Daar geloven we in. En we zijn al ver. Maar het is de rekenmeesters van deze regering nog niet ver en snel genoeg. Met één pennenstreek zijn we verworden tot een lastige post op de begroting. En daarmee tot snelle bezuiniging. Een jaar krijgen we nog geld en tegen de afspraken in is het daarna nog voor het verstrijken van de kunstenplanperiode einde oefening.

Nou mooi niet!

Film staat midden in het leven. Het is een venster op de soms verwarrende wereld om ons heen en een spiegel voor onze eigen gedachten en gevoelens. Film is kunst en entertainment tegelijkertijd, de meest democratische van alle cultuuruitingen en bij een volwassen filmcultuur hoort ook een volwassen, hoogwaardige filmjournalistiek. Eentje die verdergaat dan wat kranten, radio, televisie en internet kunnen bieden (waar zoals u weet de ruimte voor serieuze kunstkritiek steeds meer is afgenomen).

We zijn niet gewend om ons op de borst te kloppen over wat wij zijn. En we zijn ook niet gewend om te klagen. Maar soms moet het even gezegd worden: de Filmkrant is al dertig jaar het grootste blad over de betere film. Betrouwbaar, verrassend, geïnformeerd, eigenzinnig, speels, realistisch. Geliefd in binnen- en buitenland. We werken er hard voor.

En nu hebben we u nodig. Om ons te blijven lezen, door donateur te worden (dat kan tegen kostprijs, maar ook voor iets meer) en elke maand de krant in de bus te krijgen. Door als filmtheater of culturele instelling pakken kranten af te nemen (tegen kostprijs) en die in uw eigen theater te verspreiden, of zoals een aantal filmtheaters doet, op leestafels bij u in de buurt. Dat is namelijk ook publiciteit voor de films die u vertoont. Het kan door in de Filmkrant of op filmkrant.nl te adverteren. Want hadden we al gezegd dat we al cultureel ondernemers waren voordat die term nog maar was uitgevonden?

Wij zullen het komende jaar alles op alles zetten om te vechten voor de toekomst van de Filmkrant. Want die is er. Daar geloven wij in. Dat bewijzen wij al dertig jaar. En we zullen u daarvan op de hoogte blijven houden.

En daarom blijven wij voor u doen waar we goed in zijn: het beste filmblad van Nederland maken. En als het aan ons ligt met steeds weer nieuwe generaties schrijvers en lezers. En nog vele jaren na onze gelukkige verjaardag.

Dana Linssen
Hoofdredacteur de Filmkrant
Namens de redactie en uitgever Stichting Fuurland