De Filmbank Tour – 3 juni 2016

De Filmbank toert — of beter gezegd: loert — langs de filmtheaters met een programma ten bate van onze eigen veiligheid.

Vanavond in ‘Andere tijden’: Hoe de Nederlandse cocaïneplantages op Java een fortuin opleverden voor de Koloniale Bank en er hele cocaïnefabrieken in Amsterdam ontstonden…

Vijfduizend jaar geleden werd al coca gebruikt in Peru en Ecuador. Door op de bladeren van de cocaplant te kauwen werd de werkzame stof onttrokken, die oppepte en hielp tegen hoogteziekte. In Europa was de cocaplant tot aan de negentiende eeuw nog geen succes, omdat de bladeren hun magische werking verloren tijdens de overtocht. Toen men er in slaagde om bestanddelen uit het cocablad te isoleren, werd cocaïne een populair middel in het Westen. Rond 1880 stuurde Sigmund Freud een halve gram cocaïne met gebruiksaanwijzing naar zijn verloofde: "Verdeel dit in acht porties. Dan blijf je sterk en je krijgt er mooie rooie wangetjes van." Nederland verdiende ook goed aan de handel in cocaïne. In 1900 werd in Amsterdam op de Schinkelkade de Nederlandse Cocaïne Fabriek (NCF) opgericht. Cocaplanten werden door het koloniale Nederland verbouwd op plantages in Indië. De VOC-mentaliteit! Tijdens de Eerste Wereldoorlog had de fabriek toptijden — vele soldaten voerden veldslagen uit met een flinke dosis coke achter de kiezen. En de NCF groeide uit tot grootste cokefabriek ter wereld.

What the?
Dat waren nog eens tijden. Terug naar de onze. Want daar is het allemaal zo eenduidig niet meer. Kende u dit verhaal bijvoorbeeld? Nee? En wat is daarvan de reden denkt u? Precies. We worden gestuurd, in de gaten gehouden. Arend ter Horst weet het zeker. Hij is de meest onwaarschijnlijke hoofdrolspeler die u ooit zal tegenkomen. Als Jeanette Groenendaals de nederlandse cocaïne fabriek begint, zit je de eerste vijf minuten met je ogen te knipperen. What the? Is dit echt? Pro Paranoia Pictures. Duidelijk een film van deze tijd. En wat voor een! Arend is een restproduct uit de gouden tijd van de cocaïne, toen alles nog puur en onversneden was. Inmiddels is hij een vacuüm getrokken karkas dat met een gasbrandertje rondloopt om op elk moment te kunnen basen. En voor de rest het Internet afstruint om in de gaten te houden wie ons allemaal in de gaten houdt. Internet en crack, een paranoïde makende combinatie. Alles hangt met alles samen! Kijk maar, hier op deze website zeggen ze het: Nederland is het meest afluisterende land ter wereld, iedereen wordt hier preventief gebugged om, wanneer de tijd rijp is, toe te slaan. Want de belangen zijn nu eenmaal te groot. Al die zeecontainers in Rotterdam, iemand moet er geld aan verdienen. En dacht u nu werkelijk dat de staat alleen repressief optreedt?
Voor uw eigen veiligheid kunt u maar beter goed naar Arend luisteren, ook al is-ie wat moeilijk te verstaan. Want een beetje meer paranoia kan geen kwaad in de tijd dat iedereen te pas en te onpas zichzelf laten registreren en volgen, als gedweeë bijen in een korf. Begin dan ook maar met het kijken naar deze film, waarvan ik nog niet eens een fractie van heb verteld, en de paranoia komt vanzelf op je af, onvermijdelijk als een kogel door een glasplaat, zoals het hallucinerende zes minuten durende kogelvogel van Federico Campanale ervoor al had laten zien. Stofwolken van verwarring achterlatend.
Raadpleeg een arts als de verwarring blijft voortduren.

Mike Naafs

Te zien: za 5 apr, 16.30u Lumière, Maastricht; zo 6 apr 18.00u Cinekarree, Aken (D); ma 7 apr 20.30u Filmhuis Den Haag; wo 9 apr 20.00u Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, Amsterdam; ma 21 apr 20.15u De Poorterij, Zaltbommel; do 24 apr 19.45u Filmhuis Lumen, Delft; di 20 mei 20.00u Verkadefabriek, Den Bosch; woe 28 mei 19.30u Filmmuseum, Amsterdam. Voor meer informatie: filmbank.nl.