Nieuw: Porn Film Festival Amsterdam

Van 8 tot 11 februari ziet de eerste editie van Porn Film Festival Amsterdam het licht. Een avontuurlijk initiatief met een emancipatoire inslag van een groepje programmeurs dat eerder al verantwoordelijk was voor het maandelijks uitverkochte porno-avondje Kissable Screens in Filmhuis Cavia.

Een lome vrijpartij van een non-binair stel in een groot, vierkant bad, waarbij de camera boven en onder het wateroppervlak duikt, als metafoor voor hoe de beide partners schakelen tussen opgaan in elkaar en hun persoonlijke genot (Octopuss). Een bejaarde dame in een vrolijk rozerood decor die haar badjas afwerpt om naakt een dansje te maken (Aunty Fernanda). Een mysterieuze, gemaskerde figuur met een pistool aan diens gordel, die zich steeds verder aan de kijker blootgeeft in uitnodigende, verleidelijke poses (Stranger in Paradise). En een homoseksuele jongeman die – soms verhuld, dan weer expliciet – zijn fantasie over een gogo-boy uitspeelt aan zijn alterego Rafael (Homem de verdade).

Het zijn vier kortfilms uit de Cheeky Sneak Peak, een blok met een brede insteek dat als opwarmertje geldt voor de waaier aan verhalen, thema’s en visies die de eerste editie van het nieuwe Porn Film Festival Amsterdam te bieden heeft. Wat opvalt als je door het programma fietst, is de avontuurlijke, diverse insteek, de maatschappelijke betrokkenheid die eruit spreekt en de speelse lichtvoetigheid waarmee de pornofilms worden gepresenteerd.

Een kleine greep uit het aanbod: Electric Bodies viert seks ‘als een open en avontuurlijke dialoog, van onverwachte ontmoetingen die je wereld op z’n kop zetten: heet en excuusloos vangen deze films de magnetische krachten die sommige lichamen onweerstaanbaar maken.’ In Hey G**gle, Tie Me Up staat centraal wat digitalisering doet met seks: ‘Al deze electrificerende mogelijkheden die aan onze vingertoppen liggen… talk about plug and play, baby!’ Voor wie dat nog niet ver genoeg gaat, is er Fuck Me to the Moon and Back, met onder meer freaky intergalactische creaturen en buitenaardse pleziertjes: ‘May the force of change be with you.’

Wat de kijker in elk geval kan verwachten, zijn films met daarin diverse lichamen die in mainstream pornografie niet of nauwelijks aanwezig zijn. Denk bijvoorbeeld aan transseksuele of oudere lichamen. Promovendus culturele studies en filmprogrammeur Luisa González licht namens de programmacommissie toe: “Dat kan best confronterend zijn. Toen ik voor het eerst een pornofestival in Berlijn bezocht, explodeerde mijn hoofd. Tegelijkertijd is het nodig het standaard idee bij porno te reframen.”

Dat hebben de vijf festivalprogrammeurs – van verschillende achtergronden, maar vooral queer en ook trans – als volgt aangepakt. Na een open, internationale oproep kwamen er bijna 250 films binnen. Daarvan werden er zo’n honderd geselecteerd van over de hele wereld, van Polen en Turkije tot Brazilië en Australië. Ze zijn gewogen op hun filmische kwaliteiten en op hoe ze gender en seksuele diversiteit vertegenwoordigen. Vervolgens zijn de films in thematische blokken verdeeld, met titels als Been Around (oudere lichamen), Kinkystraat (‘over fantasieën gerelateerd aan verborgen machtsstructuren en taboes’) en Written in the Body: drie blokken met autobiografisch getinte verhalen over lichamen die de tekenen dragen van een ‘unieke geschiedenis van gevoerde en toekomstige gevechten: Intiem, vlammend, dissident en ongeneerd echt.’ Daarnaast werd het programma aangevuld tot een totaal van zo’n 150 titels met werk dat de programmeurs zelf al kenden en een selectie uit het eigen vhs-archief met queer pornografie van Filmhuis Cavia.

Het Porn Film Festival Amsterdam komt voort uit de gemeenschap die groeide rondom een maandelijks uitverkocht porno-avondje in filmhuis Cavia getiteld Kissable Screens. Een deel van het team was verantwoordelijk voor verschillende queer (art)festivals en sekswerkers-demonstraties tegen de komst van een erotisch centrum. De festivalorganisatie werkt verder samen met queer.red, dat afgelopen september in Cinetol verantwoordelijk was voor Whorehouse Cinema, Nederlands eerste door sekwerkers geleide filmfestival ooit, en inclusieve, over het hoofd geziene perspectieven in de beleving van seksualiteit bepleit.

Van 8 tot 11 februari worden er zo in totaal 22 thematisch gerubriceerde blokken van een uur tot anderhalf uur vertoond, gevuld met hoofdzakelijk korte pornografische films en twee van speelfilmlengte. Ze zijn allemaal eenmalig te zien. Na afloop van de screenings zijn er gesprekken met de makers van de films. Het festival is niet competitief.

González: “We zijn onder meer geïnteresseerd in hoe de mate waarin je je seksualiteit vrij kunt beleven wordt bepaald door de stad waarin je woont. Amsterdam staat bekend als een seksueel bevrijde stad, terwijl de plaats die seks in de stad heeft nu wordt geproblematiseerd. Daarom is er onder meer een blok gewijd aan stedelijke problemen die door de omgang met seksualiteit aan de oppervlakte komen. En er is een gesprek met activisten die zich verzetten tegen de gentrificatie van de Wallen.”

Ook is er een blok over manieren waarop lichamen en seksualiteit instrumenten worden voor vrijheid, om patriarchale en hetero-normatieve beperkingen te doorbreken die kolonialisme aan de wereld heeft opgedrongen, vergezeld van een lezing door Diego Galdo-González, docent aan het Centrum voor Latijns-Amerikaans Onderzoek en Documentatie aan de Universiteit van Amsterdam. Het Amsterdamse queer feministische collectief Supernormal organiseert een gesprek met de Britse schrijfster Polly Barton, auteur van het boek Porn: An Oral History, over het schrijven, bekijken en maken van porno, en alle gevoelens die daarbij komen kijken.

“We zijn ons ervan bewust dat het voor mensen uit het noordelijk halfrond makkelijker is om hun seksuele vrijheid te onderzoeken en indie-porno te maken”, zegt González. “We zien dit terug in de hoofdmoot aan films, die uit de VS en Duitsland komen. Filmmakers van het zuidelijk halfrond zijn ook in het programma aanwezig, en brengen vormen en verhalen die uniek zijn voor hun omgeving. We willen daar in volgende edities actiever naar op zoek.”

Porn Film Festival Amsterdam | 8 t/m 11 februari 2024 | Filmhuis Cavis/De Uitkijk/Prostitutie Informatie Centrum, Amsterdam | Opening met drie blokken films in Filmhuis Cavia gevolgd door openingsfeest in oud-krakersbolwerk Vrankrijk.