Focus: Weg met de filmdemocratie!

Leuk dat iedereen zijn geinige filmpjes op YouTube en andere plekken dumpt, maar wat betekenen al die telefoonfilmpjes voor het medium film? Bij Dziga in Nijmegen wordt er van 11 t/m 12 december op het symposium Manifest Digital Film Now diep over nagedacht.

‘De democratisering van de digitale film slaat door!’, klinkt het alarmistisch in de symposiumaankondiging van Dziga. Teveel democratisering? Dat klinkt nogal tegendraads in een tijd dat burgers als mantra hebben dat ‘we’ meer democratie willen. En dat dat hoog tijd is, omdat de ‘hoge heren’ achter onze rug alles bekonkelen. Is het studentenprotest, waarin hard werd geroepen om meer democratie, nu al vergeten?

Een flauwe vergelijking natuurlijk, want in het symposium gaat het alleen over film. Toch is de opmerking dat de democratisering van de digitale film is doorgeslagen opmerkelijk, omdat meestal juist de lofzang op de digitalisering van de film wordt gezongen. Doordat ongehinderd door financiële barrières iedereen nu op zijn mobieltje een film(pje) kan maken, kan elk filmtalent opbloeien, menen digitale enthousiastelingen. Klinkt goed, maar klopt het ook? De juichopvatting doet denken aan de overspannen verwachtingen van de videocamera in de jaren zeventig. Ook toen dachten velen dat er een democratisch filmparadijs in aantocht was. Video was goedkoop, zodat financiële belemmeringen geen rol meer zouden spelen in de ontwikkeling van talent. Francis Ford Coppola vatte dit gevoel kernachtig samen in zijn uitspraak: "Een klein dik meisje uit Ohio zal de nieuwe Mozart zijn en een prachtige film maken met haar vaders kleine camera."

We zijn nu weer een stap verder, want kleine meisjes hebben hun vaders camera niet meer nodig, omdat ze zelf met hun telefoon een film kunnen maken. In theorie is het maken van een film in onze tijd dus nog weer makkelijker geworden. Toch is dat meesterwerk van dat meisje in Ohio er nooit gekomen. Wat Coppola over het hoofd zag, en de hedendaagse digitale enthousiastelingen met hem, is talent. Dat iedereen nu een film kan maken, wil niet zeggen dat iedereen een meesterwerk kan maken. De overvloed aan films en filmpjes zorgt voor nieuwe vragen. Hoe het kaf van het koren te scheiden? Hoe door de bomen het bos te zien? Een fijne kluif voor de op het symposium uitgenodigde wetenschappers, praktijkexperts, filmmakers en kunstenaars. 

Jos van der Burg

Symposium Manifest Digital Film Now, 10 t/m 12 december, Dziga Nijmegen