Focus: Vluchtelingen & migranten

De tijd dat het Beeld voor Beeld Festival zich antropologisch noemde en voornamelijk documentaires vertoonde over exotische stammen met curieuze rituelen in verre landen ligt achter ons. Het noemt zich al een paar jaar ‘internationaal documentaire festival over culturele diversiteit’ en besteedt tegenwoordig minstens zoveel aandacht aan de westerse cultuur.

Begrijpelijk, want die staat ook bol van curieuze rituelen en opvattingen. De 26^e editie van het festival, dat van 28 april t/m 5 mei wordt gehouden in EYE, Framer Framed, Tolhuistuin, Pakhuis De Zwijger en FabCity Java-eiland, staat in het teken van migratie. Daarbij werkt het festival samen met het oral history-project Onge­kend bijzonder, waarin vluchtelingen die de afgelopen veertig jaar hun land verlieten hun levensverhaal vertellen. Op het programma staat een selectie films over het leven van vluchtelingen. Onder meer de wereldpremière van de documentaire Calais: Welcome to the Jungle (oorlogsfotograaf en antropoloog Teun Voeten en cineaste en videokunstenaar Maaike Engels). De film brengt de vluchtelingen niet alleen als slachtoffers in beeld, maar is kritisch op alle betrokkenen in de vluchtelingenproblematiek: hulpverlening, media, autoriteiten, het Europese migratiebeleid en de vluchtelingen. Na vertoning is er een publieksgesprek. Ook te zien Dance Iranian Style van de Iraanse-­Nederlanders Farsad Aria (regie) en dichter en filmmaker Nafiss Nia (scenario en productie). De semi-documentaire portretteert een Iraans meisje, dat na afwijzing van haar asielaanvraag in Amsterdam op straat leeft. De film, waarin fictie en non-fictie met elkaar zijn verweven, is volledig opgenomen in Amsterdam en kwam tot stand via improvisatie. Na de film is er een Q&A, een dag later (5 mei) gevolgd door een gesprek over leven in de illegaliteit met drie vluchtelingen. Gedebat­teerd wordt onder de titel ‘Keurslijf of kans’ ook over de positie en rol van migrantenkunstenaars. Is het stigmatiserend om de migrantenachtergrond van kunstenaars altijd te benadrukken? Spelen migrantenkunstenaars zelf te makkelijk in op de verwachting dat zij zich met migrantenproblematiek bezighouden? Dreigt het gevaar van culturele gettovorming? Wanneer houd je op migrant te zijn en ben je een ‘gewoon’ lid van de Nederlandse samenleving?

beeldvoorbeeld.nl